تعلیم و تربیت

چه چیزی در این جهان ما را به وَجد می آورد؟ آیا چیز هایی که پایدار نیستند توان به وجد آوردن ما را دارند؟ یا اینکه تمام غصه های ما از دلبستگی به همین چیزهای ناپایدار است؟ حس پوچی از همین ناپایدارها حاصل می شود. توجه به “موجود” و “موجودات” …

علوم لسانی و شناخت جهان گزیده ای از جلسه 1 دروس ادبیات عرب  مدرس: مسعود تلخابی … یک نوع تلقی دیگری از علوم ادبی هست که در تمدن اسلامی سابقه داشته است. امروزه در غرب هم این تلقی به نحوی رواج گرفته است. آن تلقی این است که علوم زبانی …

برخی از اهل لغت “معرفت” و “عرفان” را با “علم” مترادف دانسته اند. ابن سیده می نویسد: «العِرْفانُ: الْعلم.» آنگاه می نویسد: «و ینفصلان بتحدید لَا یلِیق بِهَذَا الْكتاب.» [«علم» و «معرفت» با نگاه دقیق تری از هم جدا می شوند که شرح آن مناسب این کتاب نیست.] ابن منظور …

وقتی ما کلمه “خوب” را به کار می بریم، چه معنایی را مد نظر داریم؟ به چه چیزی می گوییم “خوب”؟ کلمه “خوب” (good) در چه معانیی به کار می رود؟ در اینجا معانی کلمه (good) [=خوب] را در زبان انگلیسی بررسی می کنیم: اول: چیزی که دارای کیفیت بالا …

چه کارهایی خوب است؟ چه کارهایی بد است؟ چگونه می توان تفاوتِ خوب و بد را تشخیص داد؟ معنای صواب یا خوب‌ بودن چیست؟ چه عاملی موجب صحت اعمالِ صحیح می‌شود؟ آیا خوب و بد برای همه یکسان است؟ منازعات پیرامون پرسش‌های اخلاقی چگونه حل می‌شوند؟ چگونه باید تصمیمات سختی …

“ارزشِ اخلاقی” (moral value) با چه معیاری تعیین می گردد؟ فایده‌گرایی/اصالت سود (utilitarianism) در پاسخ به این سؤال، از این آموزه سخن می گوید که آنچه سودمند باشد نیک است و، در نتیجه، ارزشِ اخلاقیِ هر عملی با سودمندی نتیجه‌اش تعیین می‌شود. اصطلاح «فایده‌گرایی» به ‌نحو مشخص‌تر به این گزاره …

رفتار های انسانی را با اوصاف “خوب” و “بد” توصیف می کنیم. توصیف های ما بر چه مبنایی است؟ مطابق چه معیاری رفتاری را “خوب”، و رفتاری را “بد”، می نامیم. آیا این معیارهای ما درست است؟ ارزیابی های ما باید بر چه پایه و معیاری قرار بگیرد؟ جِرِمی بنتام …

منطقیین انسان را به “حیوان ناطق” تعریف کرده اند. سیف الدین آمِدی (م 623) می نویسد: «حد تام آنست که مطلوبْ از غیر خود با تمییزی ذاتی متمایز شود…» آنگاه تعریف انسان را شاهد می آورد و می نویسد: «انسان حیوان ناطق است.» سپس می گوید: «این تعریف شامل ذاتیات …

در جایی بودم. دوستی درباره فردی سخن می راند، و بر سبیلِ طعن می گفت: «او هر آنچه را خوانده باور کرده است.» این سخن مرا در سکوت و حیرت فرو برد. دست کم دو معنی می شد از این استنباط کرد: اول – او هر آنچه را می خواند، …

دانش فقه را به دو طریق می توان با فلسفه مربوط دانست. از این رو جایگاه فقه، در فلسفه و حکمت اسلامی در دو بخش تبیین می شود: بخش اول: فیلسوفان اسلامی حکمت و فلسفه را به: “علم به حقایق موجودات به اندازه ٔ توانایی بشر” تعریف می کردند، و …