قلمرو های فلسفه

فلسفه سیاسی (political philosophy) را به صورت های مختلفی تعریف کرده اند. تعاریف زیر از آن جمله اند: الف – غرض عمده و اصلی فلسفه سیاسی از طرفی شرح و وصف سازمان های اجتماعی گذشته و کنونی است، و از طرف دیگر تعیین ارزش آن سازمان ها. از جهت نخست …

موجوداتِ جهان ما را می توان به دو بخش تقسیم کرد: طبیعی و مصنوعی. منظور از موجودات طبیعی چیزهایی است که بشر در به وجود آمدن آنها دخالت نداشته است. در برابر اینها موجودات مصنوعی قرار می گیرند، که بشر در به وجود آمدن آنها دخیل بوده است. برخی از …

علی (ع) در چهار جای نهج البلاغه به صراحت از تأثير محيط طبيعى در وضع مردم سخن گفته است. در دو جا از “بصره” و شرایط جغرافیایی آن و ارتباط آن با روحیات مردمش، و در جای دیگر از شرایط طبیعی “حجاز” سخن می گوید. در جایِ چهارم، ارتباط خاک …

عوامل طبیعی در پدیده های تاریخی، فرهنگی و اجتماعی هر جامعه نقش تعیین کننده ای دارد. عده ای این نظریه را تا سقف “جبر گرایی جغرافیایی” پیش برده اند. این گروه اعتقاد دارند که عوامل طبیعی، در پدیده های تاریخی، فرهنگی و اجتماعی هر جامعه نقش قاطع و تعیین کننده …

آیا جز من، و حالات و تصوراتِ من چیز دیگری هم وجود دارد؟ این مسأله از مهم ترین پرسش هایی است که ذهن فیلسوف را درگیر خود می کند. فیلسوفان در پاسخ به این سؤال دو دسته شده اند و دو مکتب ایده آلیسم و رآلیسم را پدید آورده اند. …

استعاذه و بسمله؛ گزیده ای از مباحث جلسه 2 شرح اسفار ملاصدرا -1394/07/25 مدرس: مسعود تلخابی وقتی ما بسم الله می گوییم و آن را گاهی در رتبه متأخرتر از استعاذه قرار می دهیم، و نخست می گوییم «أعوذ بالله من الشیطان الرجیم»، بعد «بسم الله» را می آوریم. این …

آيا در خارج از وجود ما جهانى وجود دارد؟ يا آنچه را مى‏ بينيم همانند رؤياهايى است كه در حال خواب در نظر مجسم مى‏ شود، و جهان خارجى خواب و خيالى بيش نيست؟! در پاسخ به این سؤال، فلاسفه به دو گروه تقسيم شده ‏اند: 1- رئاليست‏ها 2- ايده …

تسمیه شعبه ای از تفکر است. به تصویر زیر توجه فرمایید: اگر از شما خواسته شود نامی برای این تصویر برگزینید یا وضع کنید، چه اسمی را انتخاب خواهید کرد؟ اگر اکنون در صدد “نام گذاری” این تصویر برآمده باشید، وارد فرایند “تفکر” شده اید. مراحل مختلفی را باید طی …

چه چیزی در این جهان ما را به وَجد می آورد؟ آیا چیز هایی که پایدار نیستند توان به وجد آوردن ما را دارند؟ یا اینکه تمام غصه های ما از دلبستگی به همین چیزهای ناپایدار است؟ حس پوچی از همین ناپایدارها حاصل می شود. توجه به “موجود” و “موجودات” …

دازاین (Dasein) واژه و مفهومی بنیادین در فلسفه مارتین هایدگر است. این کلمه پیش از هایدگر هم به کار رفته است. هایدگر تلقی جدیدی از این کلمه ارائه داد. از این رو “دازاین” را به صورت های مختلفی تعریف کرده اند: الف – واژۀ آلمانی است به ‌معنی وجود (existence). …