لغت نامه فلسفی

مُطهّری‌، مرتضی (فریمان ۱۲۹۸ـ تهران ۱۳۵۸ش): [نمونه ای از خطاهای حواس: ] مثلًا حس باصره، جسم را از دور كوچك مى‏ بيند و از خيلى نزديك بزرگتر از آنچه‏ هست نشان مى ‏دهد و يا آتش چرخان را در حال گردش به شكل دايره و قطره باران را كه از …

طباطبایی، محمدحسین (تبریز ۱۲۸۱ـ قم ۱۳۶۰ش): [ایده الیست ها می گویند: ] حواس ما كه قوى‏ترين وسائل علم به واقعيت خارج مى ‏باشند پيوسته خطا مى‏ كنند، و همچنين وسائل و طرق ديگر غير حواس گرفتار اغلاط زياد هستند، چنانكه دانشمندانى كه با هر گونه وسائل تحرّز از خطا خودشان …

طباطبایی، محمدحسین (تبریز ۱۲۸۱ـ قم ۱۳۶۰ش): [ایده الیست ها می گویند: ] حواس ما كه قوى ‏ترين وسائل علم به واقعيت خارج مى ‏باشند پيوسته خطا مى‏ كنند، و همچنين وسائل و طرق ديگر غير حواس گرفتار اغلاط زياد هستند، چنانكه دانشمندانى كه با هر گونه وسائل تحرّز از خطا …

دانش نامه دانش گستر (1389): اِحتِمال (probability)، [به معنی] شانس یا امکان وقوع یک پیشامد (event) از میان چند پیشامد ممکن. مقدار آن را به ‌صورت کسر اعشاری (decimal fraction) یا متعارفی (ordinal fraction) ای بین ۰ و ۱ نشان می‌دهند. احتمالِ پیشامد حتمی ۱ است و احتمال پیشامد غیرممکن …

مُطهّری‌، مرتضی (فریمان ۱۲۹۸ـ تهران ۱۳۵۸ش): وى [فیثاغورس] به مشرق زمين مسافرت كرده و بعضى از آراء خود را از دانشمندان مشرق استفاده نموده و پس از مراجعت از سفر و عودت به وطن به ايتاليا مهاجرت نموده و چون علاوه بر عقايد فلسفى داراى آراء سياسى و اجتماعى و …

مُطهّری‌، مرتضی (فریمان ۱۲۹۸ـ تهران ۱۳۵۸ش): افلاطون در فن نويسندگى توانا بوده و عقايد خاصى در سياست و طرز اداره اجتماع و تشكيل مدينه فاضله داشته و معتقد بوده است كه اداره اجتماع بايد به وسيله حكما باشد و خودش براى عملى كردن اين منظور به جزيره سيسيل مسافرت كرد …

رجوع کنید به: برهان علیت

طباطبایی، محمدحسین (تبریز ۱۲۸۱ـ قم ۱۳۶۰ش): سخنان سوفسطى اگر چه به شكل انكار واقعيت چيده شده است ولى حقيقتا براى انكار وجود علم (ادراك جازم مطابق با واقع) سوق داده شده، چه، اگر انكار واقعيت را با تسليم وجود علم فرض كنيم‏ (مى‏دانيم چيزى نيست) نتيجه ‏اش اثبات علم به …

مُطهّری‌، مرتضی (فریمان ۱۲۹۸ـ تهران ۱۳۵۸ش): جرج بركلى (George Berkli) اسقف انگليسى…براى اثبات ذات خدا اين طور استدلال مى ‏كند: چون مى ‏بينيم صور محسوسات با ترتيب و نظم مخصوص در ذهن ما پيدا مى ‏شوند و از بين مى ‏روند و اين آمدن و رفتن از اختيار نفس ما …

طباطبایی، محمدحسین (تبریز ۱۲۸۱ـ قم ۱۳۶۰ش): كسانى را كه يك نحوه واقعيت خارج اثبات مى‏ كنند نبايد در صف ايده آليست ها قرار داده سوفسطى شمرد چنانكه: (1) بعضى واقعيت را از خواص اجسام به جز خواص هندسى نفى كرده و همه را ساخته ذهن مى‏ دانند (چنانكه دكارت مى‏ …