خانه / لغت نامه فلسفی (صفحه 20)

لغت نامه فلسفی

ابد

امام علی (ع) (مکه ۲۳پ ق ـ کوفه ۴۰ق): (أَنْتَ الْأَبَدُ فَلَا أَمَدَ لَكَ.) (نهج البلاغه: خ 109) تويى دائم، پس برای تو هیچ غایت و نهایتی نیست. بعضى گفته ‏اند كه در اينجا مضاف محذوف است اى: “ذو الابد” يعنى تويى‏ صاحب دوام. (تنبیه الغافلین/ 1، 521) شاید بتوان …

ادامه نوشته »

ابدیّ/ابدیت/ابدیة

امام علی (ع) (مکه ۲۳پ ق ـ کوفه ۴۰ق): (لَمْ يَخْلُقِ الْأَشْيَاءَ مِنْ أُصُولٍ أَزَلِيَّةٍ وَ لَا مِنْ أَوَائِلَ أَبَدِيَّةٍ.) (نهج البلاغه: خ 163) [چيزها را از اصل‏ هايى كه ازلى باشند، نيافريد، و نه از اوّل‏ هايى كه هميشه بوده باشند.] ابن ابی الحدید (م 656) در ذیل این …

ادامه نوشته »

اباحیه

لغت نامه دهخدا (1377): اباحیه . [ اِ حی ی َ ] (ع ص نسبی ، اِ) جماعت ملحدان، که چیزی را حرام و ناروا ندانند. دانش نامه دانش گستر (1389): گروه‌هایی که برخی اعمال خلاف شرع را مباح پندارند. اِباحه در لغت به‌معنای اجازه‌دادن و در اصطلاح، به‌معنای مباح‌شمردن …

ادامه نوشته »

حرف: ه

هابرماس، یورگن (۱۹۲۹) هابز، تامس (۱۵۸۸ـ۱۶۷۹) هاچیسون، فرانسیس (۱۶۹۴ـ۱۷۴۶) هارتلی، دیوید (۱۷۰۵ـ۱۷۵۷) هارتمان، کارل (۱۸۴۲ـ۱۹۰۶) هارتمان، نیکلای (۱۸۸۲ـ۱۹۵۰) هامان، یوهان گیورگ (۱۷۳۰ـ۱۷۸۸) هان یو هایدگر، مارتین (۱۸۸۹ـ۱۹۷۶) هبوط هدایت هدایه الاثیریه (الهدایه …) هدایه الحکمه هدایه الطالبین (فلسفه) هدايت هراکلیتوس هراکلیدس پونتیکوس هربارت، یوهان فریدریش (۱۷۷۶ـ۱۸۴۱) هردر، یوهان گوتفرید فون …

ادامه نوشته »

آپوریا

واژه “آپوریا” (Aporia) را می توان با کلماتی نظیر سرگشتگی، سردرگمی، بلاتکلیفی، شک، بیان تردیدآمیز و “دشواری در گزینش” معادل دانست. این کلمه، ریشه در یونان باستان دارد. “آپوریا” (Aporia) از دو جزء ترکیب یافته است: a به معنای «بدون» و poros به معنای «راه». روی هم به معنای «نا …

ادامه نوشته »

ابتهاج

مِیبُدی، ابوالفضل رشیدالدین احمد ( ـ ۵۵۰ق): …  مرة بعد اخری فرحین بما فیه و هذا دأب من اتاه کتاب فیه مسرّة و ابتهاج، «وَ لا یُظْلَمُونَ فَتِیلًا» ای لا ینقصون من جزاء اعمالهم قدر فتیل و هو ما … (رشیدالدین میبدی؛  کشف الاسرار و عدة الابرار؛ ۱۷- سورة بنى …

ادامه نوشته »