خانه / لغت نامه فلسفی (صفحه 5)

لغت نامه فلسفی

لغت نامه: الهام

مُطهّری‌، مرتضی (فریمان ۱۲۹۸ـ تهران ۱۳۵۸ش): تواريخ قديم جماعتى از حكما و علماى نجوم را نام مى‏ برد كه به عنوان «هرامسه» خوانده مى‏ شوند و دوره آنان را قبل از دوره يونانيان ضبط مى ‏كند. معروف ‏ترين آنان همان است كه «هرمس الهرامسه» خوانده مى‏ شود و هر گاه …

ادامه نوشته »

لغت نامه: الهام الهی

مُطهّری‌، مرتضی (فریمان ۱۲۹۸ـ تهران ۱۳۵۸ش): تواريخ قديم جماعتى از حكما و علماى نجوم را نام مى‏ برد كه به عنوان «هرامسه» خوانده مى‏ شوند و دوره آنان را قبل از دوره يونانيان ضبط مى ‏كند. معروف ‏ترين آنان همان است كه «هرمس الهرامسه» خوانده مى‏ شود و هر گاه …

ادامه نوشته »

لغت نامه: الم

مُطهّری‌، مرتضی (فریمان ۱۲۹۸ـ تهران ۱۳۵۸ش): شوپنهاور سردسته بدبينان جهان به شمار رفته، زندگى را سراسر رنج و الم و دنيا را غمخانه و ماتمكده می داند، بيشتر به حال انزوا مى‏ زيست و تا آخر عمر به حال تجرد به سر برد. گويند از جوانى گرفتار توهمات و بيمهاى …

ادامه نوشته »

لغت نامه: افلوطین

طباطبایی، محمدحسین (تبریز ۱۲۸۱ـ قم ۱۳۶۰ش): عده ديگرى…از غير فلاسفه كه از غير طريق استدلال سير مى‏ كنند نبايد «ايده آليست» شمرد و با همين ترازو سنجيد، مانند: (1) دسته‏اى از عرفا كه راه وصول به حقايق را تنها كشف ذوقى معرفى كرده‏اند و روش استدلال را منكرند. (2) گروهى …

ادامه نوشته »

لغت نامه: افلاطون

طباطبایی، محمدحسین (تبریز ۱۲۸۱ـ قم ۱۳۶۰ش): عده ديگرى…از غير فلاسفه كه از غير طريق استدلال سير مى‏ كنند نبايد «ايده آليست» شمرد و با همين ترازو سنجيد، مانند: (1) دسته‏اى از عرفا كه راه وصول به حقايق را تنها كشف ذوقى معرفى كرده‏اند و روش استدلال را منكرند. (2) گروهى …

ادامه نوشته »

لغت نامه: افکار

مُطهّری‌، مرتضی (فریمان ۱۲۹۸ـ تهران ۱۳۵۸ش): راههايى كه بشر به خيال خود براى رسيدن به واقع فرض كرده راه رسيدن به واقع نيست، بلكه راه وصول به يك رشته انديشه‏ ها و افكار است. مثلًا انسان از راه حس و مشاهده مستقيم مى ‏خواهد از عالم آسمانها مطلع شود، و …

ادامه نوشته »

لغت نامه: اعلم

مُطهّری‌، مرتضی (فریمان ۱۲۹۸ـ تهران ۱۳۵۸ش): تواريخ قديم جماعتى از حكما و علماى نجوم را نام مى‏ برد كه به عنوان «هرامسه» خوانده مى‏ شوند و دوره آنان را قبل از دوره يونانيان ضبط مى ‏كند. معروف ‏ترين آنان همان است كه «هرمس الهرامسه» خوانده مى‏ شود و هر گاه …

ادامه نوشته »

لغت نامه: اعتقاد

مُطهّری‌، مرتضی (فریمان ۱۲۹۸ـ تهران ۱۳۵۸ش): مكتب فلسفى افلاطون يكى از معروف‏ترين مكاتب فلسفى دنياست و محور عقايد فلسفى افلاطون اعتقاد به «مثل» است. (پاورقی های اصول فلسفه و روش رئالیسم)

ادامه نوشته »

لغت نامه: اعتباریات

مُطهّری‌، مرتضی (فریمان ۱۲۹۸ـ تهران ۱۳۵۸ش): «اعتباريّات» يعنى مفاهيمى كه در خارج مصداق واقعى ندارند لكن عقل براى آنها مصداق اعتبار مى ‏كند يعنى چيزى را كه مصداق واقعى اين مفاهيم نيست مصداق فرض مى ‏كند؛… براى آنكه خواننده فى الجمله بتواند ادراكات حقيقى را از ادراكات اعتبارى تميز دهد …

ادامه نوشته »

لغت نامه: اطمینان

طباطبایی، محمدحسین (تبریز ۱۲۸۱ـ قم ۱۳۶۰ش): [ایده الیست ها می گویند: ] حواس ما كه قوى ‏ترين وسائل علم به واقعيت خارج مى ‏باشند پيوسته خطا مى‏ كنند، و همچنين وسائل و طرق ديگر غير حواس گرفتار اغلاط زياد هستند، چنانكه دانشمندانى كه با هر گونه وسائل تحرّز از خطا …

ادامه نوشته »