خانه / فلسفه ملاصدرا / علامه طباطبایی و ملاصدرا
علامه

علامه طباطبایی و ملاصدرا

«علّامه طباطبائى» فلسفه «صدر المتألهين»‏  را به واقع نزديك تر مى ‏يافتند، و خدمت او را به عالم علم و فلسفه به علّت تكثير مسائل فلسفه می ستودند. مسائل فلسفی، در اين فلسفه از دويست مسأله به هفتصد مسأله ارتقاء يافت.

صدر المتألهين تنها به دنبال مكتب مشّائين نرفت، و فلسفه فكرى و ذهنىّ را با اشراق باطنىّ و شهود قلبىّ جمع كرد، و هر دوى آن ها را با دین اسلام تطبيق نمود. علامه طباطبایی این کار ملاصدرا را بسیار تحسین می نمود.

صدر المتألهين در كتب خود از جمله، “اسفار اربعه” و “مبدأ و معاد” و “عرشيّه” و بسيارى از رساله ‏هاى ديگرش بر این نظر است كه بين شرع كه حكايت از واقع مى‏ كند، و میان روش فكرى، و شهود وجدانى، تفاوتى نيست. اين سه منبع از يك سرچشمه نشأت مى‏ گيرند، و هريك ديگرى را تأييد و تقويت مى‏ كنند.

اساس و ريشه اين نظريّه در كلمات معلّم ثانى «أبو نصر فارابى»، و «بوعلى سينا»، و «شيخ اشراق» و «خواجه نصير الدّين طوسى»، و «شمس الدّين بن تركه» وجود دارد. ولى آن‏كسى ‏كه موفق به انجام اين کار شد، و این مقصد را بدين طرز عالى و اسلوب بديع به پايان رساند، ملا صدرا است.

علامه طباطبایی معتقد بود كه صدر المتألّهين فلسفه را از اندراس و كهنگى بيرون آورد، و روح نوينى در آن بخشيد، و جان تازه‏ اى در آن دميد. بنابرین مى‏ توان او را زنده ‏كننده فلسفه اسلامی دانست.

علامه طباطبایی نسبت به مقام زهد، و بى‏ اعتنائى به دنيا، و به روش ارتباط با خدا، و تصفيه باطن، و رياضات شرعی، و انزوائى كه صدر المتألّهين داشت و در (كهك قم) به تصفيه سرّ مشغول شد و طهارت نفس را، أهم از هر چيز شمرد، بسيار ارزش قائل بودند، و تحسين مى ‏نمودند.

علامه طباطبایی معتقد بود كه غالب اشكالاتى كه بر صدر المتألّهين و فلسفه او مى ‏شود، ناشى از عدم فهم و عدم وصول به حاقّ مسائل اوست.

علامه طباطبایی ملا صدرا را از طراز فلاسفه درجه اوّل اسلام چون بو علىّ و فارابى مى ‏شمردند، و خواجه نصير الدّين و بهمنيار و ابن رشد و ابن تركه را در رديف فلاسفه درجه دوّم مى ‏دانستند.

مسعود تلخابی

همچنین ببینید

فراخی حق و تنگنایی ذهن (از منظر ملاصدرای شیرازی)

در اینجا، آنچه را که هست، می گوییم: “حق و واقع”، یا “حقیقت و واقعیت”. …

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *