خانه / فلسفه / فلسفه اقتصاد

فلسفه اقتصاد

“فلسفه اقتصاد”[1] پژوهش هایی را در بر دارد، که درباره سه موضوع زیر است[2]:
الف – انتخاب عقلانی[3]. منظور از “عقلانی”[4] چیزی است که مبتنی بر عقل و دلیل[5] باشد، نه احساسات و هیجانات[6].
ب – ارزیابی پیامدها[7] و نهادها[8] و فرایندها[9]ی اقتصادی.
در هر جامعه ای، از سه چیز مربوط به اقتصاد می توان سخن گفت: (1) نهادهای مربوط به اقتصاد. (2) فرایندهای اقتصادی موجود در جامعه. (3) پیامدهای اقتصادی. مطالعه درباره این سه چیز دو گونه است: (1) توصیفی و تبیینی. (2) ارزیابی[10]. در گونه اول پژوهشگر فقط به توصیف و تبیین آنچه در جامعه اتفاق می افتد می پردازد، اما در گونه دوم، محقق علاوه بر آگاهی از تبیین ها و توصیف های مذکور به ارزیابی آنها دست می زند. میزان خسارت ها و فوائد آنها را می سنجد، و خوبی و بدی آنها را ارائه می کند. ارزیابی، بیشتر مبتنی بر پیامدها مورد مطالعه قرار می گیرد. ارزیابی در قلمرو “فلسفه اقتصادی” قرار می گیرد. وقتی “نهاد”، “فرایند” و “پیامد” را به “اقتصادی” توصیف می کنیم، منظورمان ارتباط با تجارت، صنعت و توسعه ثروت یک کشور، یک منطقه یا یک جامعه است.[11] ارزیابیِ “پیامدهای اقتصادیِ” “نهاد ها و فرایندهای اقتصادی” با اینکه کاری فیلسوفانه و عالمانه است، قابل لمس برای عموم مردم نیز می باشد. میزان توسعه یا کاهشِ “ثروت” و “صنعت” و “تجارت” محک مناسبی برای این ارزیابی هاست.
ج – هستی شناسی “پدیده های اقتصادی”[12]، و امکان کسب آگاهی از آنها.
منظور از “هستی شناسی پدیده های اقتصادی”[13] شناخت و طبقه بندی انواع چیزهایی است که در جهان اقتصاد وجود دارد.

 

پی نوشت ها:
[1] – Philosophy of Economics
[2] – https://plato.stanford.edu/entries/economics
[3] – rational choice: بر اساس تعریف تئوری انتخاب منطقی، هر انتخابی که انجام می‌شود، ابتدا با در نظر گرفتن هزینه‌ها، خطرات و مزایای تصمیم‌گیری تکمیل می گرد. انتخاب هایی که برای یک فرد غیرمنطقی به نظر می رسند ممکن است برای دیگری بر اساس خواسته های فرد کاملاً منطقی باشد.
[4] – rational
[5] – reason: استعداد تفکر عقلانی؛ دلایل عقلانی برای یک باور، یا مقدمه استدلالی که یک باور را تأیید می کند. انگیزه یا علت عقلانی برای یک عمل یا یک انتخاب؛ سلامت عقل یا سلامت ذهن. (Oxford Dictionary of Psychology)
[6] – emotions
[7] – outcomes
[8] – institutions: به شبکه ای از پویش های پیچیده اجتماعی که به هدف های مهم معینی ناظر است و کل یگانه ای به شمار می آید، نهاد اجتماعی (social institution) نام داده اند. چون این پویش ها معمولا به یاری وسیله هایی متحقق می شوند، کلمه نهاد اجتماعی گذشته از معنی اصلی خود، بر محل و ساختمان ها و سایر وسایلی که برای این پویش ها ضرورت دارند، نیز دلالت می کند.
[9] – processes
[10] – appraisal
[11] – Oxford Advanced Learner’s Dictionary – 8th Edition
[12] – economic phenomena
[13] – ontology of economic phenomena

مسعود تلخابی

همچنین ببینید

حافظ و سهروردی (1)

از شمن‌های آسیای مرکزی و آلتایی تا اهالی کاهونا در اقیانوس آرام و بومیان قاره‌های …

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *