بایگانی برچسب: متافیزیک

در این جستارِ کوتاه می خواهم دو نگرش فلسفی و دو شیوه ی زیست متفاوت را ازمنظر دو متفکر بزرگ معرفی  کنم. یکی از این دو متفکر در جهان سنت می زیست، و دیگری در جهانِ مدرن. اولی خیام است و دومی اقبال. فلسفه ی اقبال را صرفا نمی توان …

ریمون آرون معتقد بود: اصطلاح «جامعه ی روشنفکران» نخستین بار در روسیه ی سده ی نوزدهم ساخته شده است.[1] این دسته از روشنفکران تحصیل کرده بودند. با اندیشه های متفکرین اروپایی به ویژه فرانسه و آلمان آشنا بودند. همه برخاسته از یک طبقه اشرافی یا خرده بورژوا بودند، و روحیه …

پاره ای از فیلسوفان، فلسفه ورزی/فلسفیدن را کنشی می دانند که با حیرت آغاز می شود.کسان دیگری مانند یاسپرس  هم هستند که فلسفه ورزی را همان در راه بودن می دانند.[1]اگر سخن شوپنهاور را بپذیریم که «انسان حیوانی است متافیزیکی»، آنگاه فلسفیدن، چیزی می شود از گونه ی سروکله زدن …

کتاب «تاریخ اجتماعی مردن» اثر آلن کلهیر با ترجمه خوب قاسم دلیری (انتشارات ققنوس) را شاید خوانده باشید! ارزش این کتاب معطوف است به  نوع نگاه تاریخی نویسنده. نویسنده چگونه مردن را در چهار دوره تاریخی بررسی می کند: الف – دوره سنگ یا دوره ی جست و جوگری و …

[1 – متافیزیک] شوپنهاور فیلسوفی است که هنوز به متافیزیک باور دارد. اما متافیزیک او بی خانمان است چنان که خود او در کودکی بی خانمان بود و غم غربت[1] داشت.[2] در متافیزیک شوپنهاور، رنج و ادبار و مرگ و ملال نقش اصلی را ایفا می کنند. برای رهایی از …

ذهن انسان طی فرایند “تجرید”[1] و “تعمیم”[2]، مفاهیم “عام” و “کلی” را می سازد. مبتنی بر همین دو سازوکار مفاهیم اعمّ (کلی تر) را از مفاهیم عام استخراج می کند. ذهن، این روند را تا آنجا پیش می برد، که به عام ترین مفهوم یا مفاهیم برسد. عام ترین مفهومی که در ذهن …

سه گروه به صورت منظم و مرتب و نظام مند درباره خداوند سخن گفته اند: اصحاب ادیان، اصحاب عرفان، اصحاب فلسفه. فلسفه را از زمانهایِ بسیار دور جنبه خداشناسی بوده است. فلسفه چه به وسیله یونانی ها و چه از طریق قوم اندیشمند دیگر، آراء کثیری راجع به وجود و …

فلسفه ٔ أولی کلی ترین دانش است، زیرا از اموری سخن می گوید که اختصاص به موجود خاصی ندارد، بلکه همه موجودات را در بر می گیرد. این امور را گاهی “امور عامه” می نامند. امور عامه شامل مفاهیمی است که عارض موجود مطلق (موجود بما هو موجود) می شود. …

به لحاظ سنتی مطالعه منطق به عنوان بخشی از فلسفه در نظر گرفته شده است؛ با این وجود ممکن است شکاکان بازتاب های چندان جالب فلسفی از کودکان در قواعد منطقی پیدا نکنند. (البته ممکن است برخی این موضوع را درباره منطق پایه در دانشگاه نیز بگویند.) این موضوع تفاوت …

فلسفه به طور سنتی به چند شاخه تقسیم می شود: متافیزیک ماهیت و مفهوم نهایی جهان را بررسی می کند. منطق با قوانین استدلال معتبر در ارتباط است. معرفت شناسی ماهیت دانش و روند شناخت را بررسی می کند. اخلاق با مسائل رفتار درست در ارتباط است. زیبایی شناسی تلاش …