دین و ادیان

قرآن مصدق است. -وصف “مصدق”، در حدود هفده جا از قرآن، برای قرآن، آمده است. یکی از آنها، در آیه 41 سوره بقره است: وَ آمِنُوا بِما أَنْزَلْتُ مُصَدِّقاً لِما مَعَكُمْ وَ لا تَكُونُوا أَوَّلَ كافِرٍ بِهِ وَ لا تَشْتَرُوا بِآياتِي ثَمَناً قَلِيلاً وَ إِيَّايَ فَاتَّقُونِ (بقره: 41) (وَ آمِنُوا) …

شیخ طریحی “فتنه” را این گونه تعریف می کند: «بلاءٌ و مِحْنةٌ» [بلاء، یعنی همّ و غمّ. مصیبتی که بر انسان فرو می آید. “محنت” هم به معنی آفت است.] [اینها را “فتنه” نامیده اند، زیرا جوهره اصلی انسان ها را آشکار می کند.] آنگاه چنین ادامه می دهد: «و …

یکی از جامع ترین آیاتی که در توصیف قرآن وارده شده است، آیه نخست سوره ابراهیم است: كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ (ابراهیم: 1) [قرآن كتابيست كه فرو فرستاده‏ايم ما آن را به سوى تو، تا بيرون آورى مردمان را از تاريكيها به سوى نور.] ظلمات …

قرآن، خود را “تبیانا لکلِّ شیئٍ” می داند. در سوره نحل می فرماید: «وَ نَزَّلْنَا عَلَيكَ الْكِتَابَ تِبْيانًا لِكُلِّ شَيءٍ» (نحل: 89) [و ما اين کتاب را بر تو نازل کرديم که بيانگر همه چيز است.] یکی از مصادیق “کل شیئ” خودِ قرآن است. بنابرین تبیین و تعریف قرآن باید …

تفسیر موضوعی قرآن (دوره جدید) (جلسه اول) (همراه با تحلیل عقلی و فلسفی) تاریخ: 17 / 11 /1400 موضوع: مدخل (برای دوره جدید) / نکاتی درباره قرآن مدرس: مسعود تلخابی نخستین آیاتی که نازل شده است، انسان را به “قراءت” و “خواندن” فرا می خواند. اِقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِی خَلَقَ، …

قرآن، “تورات” را، در آیه 154 سوره انعام با چهار وصف توصیف می کند: ثُمَّ آتَينَا مُوسَى الْكِتَابَ تَمَامًا عَلَى الَّذِي أَحْسَنَ وَ تَفْصِيلًا لِكُلِّ شَيءٍ وَ هُدًى وَ رَحْمَةً لَعَلَّهُمْ بِلِقَاءِ رَبِّهِمْ يُؤْمِنُونَ (أنعام: 154) (ثُمَ‏) سپس (آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ‏) داديم به موسى كتاب را -يعنى تورات را-‏ (تَماماً‏ …

مقدمه دین به عنوان یک “موضوع” برای “شناسایی”، همواره محل توجه فیلسوفان و متکلمان و دین شناسان و جامعه شناسان و … بوده است. در هر شناخت و شناسایی، تعیین دقیق “موضوع”، “روش شناختِ موضوع” و “مختصات شناسنده” مهم است. دانشمندان مسلمان، این سه مسأله را در دانش “اصول فقه” …

ابوالقاسم قشیری (م 465) در تفسیر آیه نخست سوره علق (اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِی خَلَقَ)، در ذیل “خَلَقَ” می گوید: «خَلَقَهُم عَلَى مَا هُمْ بِهِ.»[1] این جمله از چند جزء ترکیب شده است: خَلَقَ، هُمْ، على، ما، هم، ب، ه. “خَلَقَ” فاعلی هم دارد که به خداوند دلالت می کند. …

“یقین” از “يَقِنَ الماءُ في الحوضِ” [آب در حوض جمع شد.] مشتق شده است. یقین علمی است که به سبب تعاقب و پی در پی شدنِ نشانه ها و دلیل های فراوان حاصل شده باشد. نشانه ها و دلیل هایی که پشت سر هم بر صحت گزاره ای وارد می …

در چند آیه از قرآن درباره “وجه الله” (وجه خدا) سخن به میان آمده است: وَ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ فَأَيْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ واسِعٌ عَليمٌ (بقره: 115) [مشرق و مشرق و مغرب از آن خداست. پس به هر جاى كه رو كنيد، همان جا “وجه خدا” …