نوشته های تازه

آفتاب، هنوز طلوع نکرده بود. قرارمان، درْ خروجی شهر بود. می خواستیم به کنار رودخانه برویم. همه جمع شدند، و به طرف رودخانه حرکت کردیم. رودخانه فاصله چندانی با شهر نداشت. از دور صدای آب به گوش می رسید. کم کم خود رودخانه هم دیده می شد. بساط خویش را …

از قرن پانزدهم میلادی به بعد که دیوارهای نمور و جلبک بسته کلیسا ترک برمی‌داشت، در فضای فکری غرب، ‌نوعی از «تفّرد و فردگرایی» در حال تکوین بود که نسبتی با آن «من نامه‌» های انسان پیش از خود نداشت. این «منِ اندیشنده‌‌» به رغم آن «منِ» جزم اندیش سنتی، …

کانت، مرزهای اقتدار عقل را “آنتی نومی”[1] ها می داند. “آنتی نومی” ها گزاره هایی هستند که عقل هم برای خودشان و هم برای نقیضشان استدلال هایی دارد. برای مثال گزاره یِ “عالم، آغاز زمانی دارد” و نقیض آن، یعنی گزاره “عالم، آغاز زمانی ندارد” را در نظر آورید. شما …

جهان، مملوّ از پدیدار های گوناگون است. این پدیدار ها، ماهیت هایِ موجودی هستند، که جهان ما را شکل داده اند. به این معنی که می توانیم درباره هریک از آنها جمله ای بسازیم و بگوییم: «این موجود است.» مانندِ «خورشید، موجود است.» «نور، موجود است.»، «فوتون، موجود است.»، «فوتون، …

کتابِ “دنیای سوفی”، اثر یوستین گُردر، نویسنده نروژی است. “دنیای سوفی“، رمانی درباره تاریخ فلسفه است. می‌توان با خواندن آن، از تاریخ فلسفه و سخن های مهم فیلسوفان بزرگ آگاهی یافت. داستانِ مندرج در این کتاب، متناسب با رویدادها و آراء رایج در هر دوره تاریخی و فلسفی پیش می …

این پرسش در دوره های جدید، برای فیلسوفان، بیشتر مطرح بوده است. در دهه یِ 1620 میلادی، مجسمه های سنگی اوج تکنولوژی بودند. اگر کسی به آنها نزدیک می شد، تکان می خوردند، یا بر روی رهگذران، آب می پاشیدند. رنه دکارت (1596 – 1650)، فیلسوف فرانسوی، با تأمل به …

واژه ی پرسونا در یونان باستان به صورتک هایی اطلاق می‌شد که بازیگران تئاتر بر صورت خود قرار می‌دادند تا در آن صورت بتوانند به خوبی در کالبد کاراکتر مورد نظر حضور پیدا کنند. نقش باید اینگونه اجرا می‌شد (واژه پرسونالیتی زاییده این جریان است). درواقع صورتک ها چیزی غیر …

عدد، کمیتِ منفصل است. فیلسوفان، کمیت را به دو قسمِ متصل و منفصل تقسیم می کنند. “خط”، “سطح”، “جسم تعلیمی” (حجم) و “زمان”، کمیت متصل اند، و “عدد” کمیت منفصل. ابن سینا در تعریف عدد می گفت: «عدد، مجموعه ایی مرکب از واحدهاست.»[1] طبق این تعریف، “یک”، جزء اعداد نمی …

مسأله یِ “خواب دیدن”، معمای چند هزار ساله است. نه تنها فیلسوفان، بلکه همه اصناف دانشمندان در طول تاریخ درباره آن نظر داده اند. امروزه، تکنولوژی ضبط و پخش رؤیاهای ما فراهم آمده است. در سال 2016، محققان دانشگاه کالیفرنیا، با استفاده از فعالیت مغزی شرکت کنندگان، توانستند فیلم‌هایی را …

بالندگی و رشدِ خرد و اندیشه، بدون “آزادی” ناممکن است. آزادی یک “حق” است؛ حق انجام دادن یا گفتن آنچه می خواهیم، بدون اینکه کسی مانع شود. “آزادی”، اختیار داشتن برای زندگی است، همانطور که انتخاب می کنیم، بدون هیچ محدودیتی از ناحیه “حکومت” یا “قدرت های دیگر”. برای این …