نوشته های تازه

بالندگی و رشدِ خرد و اندیشه، بدون “آزادی” ناممکن است. آزادی یک “حق” است؛ حق انجام دادن یا گفتن آنچه می خواهیم، بدون اینکه کسی مانع شود. “آزادی”، اختیار داشتن برای زندگی است، همانطور که انتخاب می کنیم، بدون هیچ محدودیتی از ناحیه “حکومت” یا “قدرت های دیگر”. برای این …

آزمایشی، با نامِ “آزمایشِ دوشکاف یانگ”[1] وجود دارد. در این آزمایش رویداد عجیبی اتفاق می افتد. این آزمایش به این ترتیب انجام می گیرد: تفنگ نوری، یک “فوتون نور” را به سمت دو شکاف شلیک می کند. وقتی یک فوتون به شکاف ها می رسد، به طرز عجیبی، همزمان از …

آگاهی از “حقوق انسانی و شهروندی”، نخستین قدم برای رسیدن به “عدالت اجتماعی” است. توماسو کامپانِلّا[1] (۱۵۶۸ ـ ۱۶۳۹)، فیلسوف ایتالیایی، از کسانی است که درباره حقوق سیاسی و شهروندی سخن گفته است. «”حقوق سیاسی و شهروندی” ، به دسته ای از “حقوق” گفته می شود که از “آزادیِ افراد” …

تحلیل و تبیین فلسفی که در اینجا ارائه می شود، می گوید: این کار ممکن نیست. محتوای ذهنی ما سه گونه است: وجود، ماهیت، عدم. به “ماهیت” و “وجود”، “شیئ”، “چیز” و “Thing” اطلاق می شود، و به “عدم”، “لاشیئ”، “ناچیز/هیچ” و “Nothing”. منظور از “ماهیت” همه چیزهایی است که …

رازهای بی شماری، انسان را احاطه کرده است. به نظر می رسد که از میان اینها، سه راز، در برابر تبدیل شدن به مسائل حل شدنی بیشتر مقاومت می کنند: اول: چرا چیزی به جای هیچ چیز وجود دارد؟ (منشأ ماده و اشیا)[1] دوم: چگونه جهان مادی باعث پیدایش موجودات …

“خودآگاهی”[1]، از موضوع های میان رشته است. “فلسفه”، “روانشناسی”، “علوم اعصاب”، “علوم شناختی” درباره آن کاوش می کنند. به تازگی پژوهشی درباره “خودآگاهی نوزدان”، با نامِ “خودآگاهی در گهواره”[2] صورت گرفته است. این پژوهش، کار مشترکی است میان فیلسوفان و عصب شناسان. «گروهی که این پژوهش را انجام دادند، مجموعه …

معنی لغوی و دقیقِ کلمه دازاین (dasein)، در زبان آلمانی، “وجود” (existence) و “بودن” (being) است. این کلمه، در اصل از دو جزء ترکیب شده است: جزء اول: دا (da) که از کلمه دار (dar) در زبان “آلمانی بالای باستان”[1] گرفته شده است و به معنی “آنجا” (there) و “اینجا” …

«هر جا که کلام نتواند پیش رود، موسیقی آغاز می شود.»[1] این جمله را از “هاینریش هاینه” نقل کرده اند. یعنی “موسیقی” از جایی شروع می شود که زبان به پایان می رسد. “موسیقی”، افکار و عواطفی را بیان می کند که گفتار نمی تواند آنها را آشکار کند. معانی …

کریم مجتهدی، از استادان فلسفه در ایران، صبح دوشنبه ۲۴ دی به دلیل سکته و کهولت سن در ۹۳ سالگی درگذشت. وی در 1 شهریور ۱۳۰۹شمسی در تبریز زاده شد. تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش، گذراند. سپس با خانواده به تهران آمد و دیپلم متوسطه گرفت. در ۱۸سالگی عازم فرانسه …

«گذشته و آينده دو عدم است و ما بين دو نيستی كه سرحد دو دنياست، دمی را كه زنده ايم دريابيم! استفاده بكنيم و در استفاده شتاب بكنيم.»[1] مُفادِ این گزاره در چند جا از رباعیات خیام انعکاس یافته است. برای نمونه در جایی می گوید: از دی که گذشت …