فلسفه برای همگان
نوشته های مرتبط
شکلِ مربع، پایه و اساس این بنا است. خود آرامگاه در وسط تالاری مربع شکل قرار گرفته است که پله مدور و پایه های دوازده گانه برج یادبود به دور دایره پله، مزار را احاطه کرده اند.اگر با دقت به جزئیات این بنا توجه شود، شکل مربع، چه در نقشه و چه در نما، به صور مختلف به کار رفته است. از جمله:
قسمت ورودی پنجره ها به دو سالن موزه، هر کدام دارای سه قسمت مربع شکل هستند که باز هم با شبکه های سنگی مربع به اجزای کوچکتر تقسیم شده اند.
تالار آرامگاه نقشه مربع دارد.
خود سنگ مزار، در داخل یک مربع مرمری جا گرفته است.
در بالا، مصطبه (mastaba) برج یادبود، مربع شکل است.
صندوقچه (stele) برنزی (مکعب چهارگوش) وسط آن مربع است و اقطارش در قسمت پوشش، چهار مثلث به وجود آورده اند، که رأس آنها بالاترین نقطه «استیل» است.
در های ورودی با جزئیات بزرگ و کوچک، مربع ساخته شده اند.
به طور کلی بیش از پانصد مربع با ابعاد و موقعیت های مختلف در این بنا گنجانده شده است.
شکل مربع در هنر و معماری متضمن دلالت ها و حکایت های مختلفی می باشد. شکل مربع از لحاظ بصری، شکلی است متعادل، محکم و ایستا و نموداری از استواری، مردانگی، سکون، منطق و معرف زمین است. بنا بر نظری دیگر مفهوم شکل هندسی مربع در هنر های تجسمی بر طبق یک ضرب المثل چینی چنین است: بی نهایت عبارت است از مربعی بدون گوشه.
بر طبق نظر فیثاغورث مربع نماینده وحدت گونه ها و نشان دهنده برابری یک چیز با خودش به نحوی نامتناهی است، در نتیجه می تواند نمادی از عدالت قانون تلقی شود که همه را به یک چشم می نگرد. از نظر قانون افلاطون مربع نماینده هماهنگی است که عالی ترین فضیلت به شمار می آید؛ شناختی کامل که شخص می تواند از طریق آن به حقیقت مطلق دست یابد.
مربع نمادی است از زمین در برابر آسمان (دایره) و در سطحی دیگر نمادی است از جهان مخلوق (زمین و آسمان) در برابر خلق ناشده و خالق؛ به عبارت دیگر آنتی تزی است از عالم متعالی.
مکعب بیش از مربع نمایانگر استحکام، سکون و ثبات حرکت دورانی است، این شکل در واقع فضا را در سه بعد می نمایاند. حتی افلاطون، مربع را زیبا به معنای مطلق آن به شمار می آورد.
ابو یعقوب می گوید چهار یک از کاملترین ارقام است، چهار رقم هوش و تعداد حروف الله است. چهار به معنایی رقم کمال الهی و در معنایی وسیعتر رقمی است از تکمیل تجلی (اشاره ای است به دیدار سه تن از شاهان مجوس شرق از حضرت عیسی به هنگام طفولیت Epiphany) و نمادی است از دنیای مستقر و سازمان یافته.
تصویری که از ابن سینا در نسخه‌های کهن، در کتابخانه‌ها وکلیساها، در نسخه‌های قدیم کتاب‌های اروپایی و ترجمه‌های لاتین آثار او موجود است اصالت ندارد و بیشتر بر پایه‌ی حدس و گمان است. به همین جهت انجمن آثار ملی تصمیم گرفت مجسمهای از او تهیه کند. برای همین لازم بود بر اساس مآخذ و مدارک موجود، تصویری از ابن سینا طراحی شود.از این رو، کمیسیون‌های متعددی از دانشمندانی که با آثار شیخ و شرح حال او آشنایی داشتند تشکیل شد و با توجه به اطلاعاتی که درباره‌ی او به قلم خود وی و نیز شاگردش «ابوعبید» و همچنین نوشته‌ی «بیهقی» در تتمه‌ی «صوان الحکمة» به دست آمده است، تصمیم بر این شد که تصویری از او به وسیله‌ی مجسمه‌ساز مشهور، آقای «ابوالحسن صدیقی» تهیه شود.
«صدیقی»، تصویری تمام‌چهره از ابن سینا تهیه کرد که در بیست و یکمین جلسه‌ی هیأت مؤسسین انجمن آثار ملی، تصویب شد. قرار بر آن شد که همین تصویر، مبنای تهیه‌ی مجسمه‌ی ابن سینا نیز قرار بگیرد. سر انجام، در دی ماه ۱۳۲۸ خورشیدی، نیم‌رخی از چهره‌ی او طراحی شد.
مدتی بعد، از طرف انجمن آثار ملی از «ابوالحسن صدیقی» خواسته شد تا با توجه به تصویر تمام رخ ابن سینا، مجسمه‌ی ایستاده‌ای از او بسازد تا در میدان «بوعلی» در شهر همدان نصب شود. این کار نیز به عهده‌ی صدیقی گذاشته شد. حاصل کار، مجسمهای شد به ارتفاع سه متر و ده سانتیمتر و عرض ۹۰ سانتیمتر و به وزن تقریبی چهار تُن. نیمی از این تندیس، از سنگ یکپارچه‌ی مرمر سفید قم تهیه شده و هم اکنون بر روی پایه‌ای در میدان «بوعلی» در انتهای خیابان «بوعلی» همدان قرار دارد. این مجسمه در بوستانی به شکل نیم‌دایره با فضای سبز قرار دارد. این بوستان مکمل بنا به شمار می آید. در قسمت پایه مجسمه بر روی لوح سنگی ابیاتی به خط نستعلیق نوشته شده است.
مسعود تلخابی
