فلسفه برای همگان
نوشته های مرتبط
مُطهّری، مرتضی (فریمان ۱۲۹۸ـ تهران ۱۳۵۸ش):
[مبدء فلسفه جدید غرب: ] مقارن زمانى كه صدر المتألّهين در ايران مشغول زير و رو كردن فلسفه و ريختن طرح جديدى بود (قرن يازدهم هجرى و شانزدهم ميلادى) در اروپا نيز جنبش علمى و فلسفى عظيمى كه مقدماتش از چند قرن پيش از آن فراهم شده بود پديد آمد، و درست همان زمانى كه صدر المتألّهين در حال انزوا و خلوت به تفكر و رياضت پرداخته بود، و مدتى كوهستان قم را براى اين كار انتخاب كرده بود تا بهتر بتواند افكار وسيع خويش را به رشته تحرير در آورد، در اروپا دكارت فرانسوى نغمه جديدى از خود ساز كرد، ربقه تقليد قدما را از گردن خويش دور افكند، و راه نوى پيش گرفت، و چندين سال در گوشه اى از هلند انزوا و گوشه نشينى اختيار كرد، و فارغ از امور زندگانى، روزگار خويش را وقف امور علمى كرد. از زمان دكارت به بعد اروپا به سرعت سر سام آورى به كشفيات علمى نائل گشت. در تمام رشته هاى علمى طريق تحقيق عوض شد، و مسائل جديدى پديد آمد.
علاوه بر دانشمندانى كه در رشته هاى علوم طبيعى و رياضى پيدا شدند، فلاسفه بزرگى نيز هر يك پس از ديگرى ظهور كردند، و فلسفه را وارد مراحل تازه اى كردند.
در فلسفه جديد اروپا به مسائلى كه سابقاً در قرون وسطى مورد توجه بود كمتر توجه مى شود و در عوض يك عده مسائل جديد كه كمتر مورد توجه قدما بود مطرح مى شود.
در اروپا از زمان دكارت تا عصر حاضر مكاتب فلسفى گوناگونى پديد آمده، هر دسته پيرو يك مكتب خاصى شده اند. برخى به فلسفه تعقلى پرداخته اند و برخى ديگر از دريچه علوم تجربى به فلسفه نظر كرده اند. بعضى مسائل فلسفه اولى و حكمت الهى را قابل بحث و تحقيق دانسته و در اين زمينه آراء و نظرياتى ابراز داشتهاند، و بعضى ديگر مدعى شده اند كه اساساً بشر از درك اين مسائل عاجز است و آنچه تا كنون نفياً يا اثباتاً در اين زمينه گفته شده بلا دليل بوده است. گروهى در عقايد خود الهى شده اند و گروهى مادى. (مقدمه اصول فلسفه و روش رئالیسم)
مُطهّری، مرتضی (فریمان ۱۲۹۸ـ تهران ۱۳۵۸ش):
[ورود فلسفه جدید غرب به ایران: ] مدتى است كه موج فلسفه اروپا به ايران هم رسيده و كم و بيش رسالات فلسفى از زبانهاى اروپايى به فارسى ترجمه شده است. و شايد اولين نشريه فلسفى جديد به زبان فارسى، ترجمه رساله گفتار دكارت است كه در يك قرن پيش به وسيله كنت گوبينو و دستيارى بعضى ترجمه شده، و البته بعدها هر چه بيشتر صيت علوم غربى پيچيد نام علما و فلاسفه غرب هم بيشتر بر سر زبان ها افتاد، و به تدريج كتاب ها و رساله هاى بيشترى به زبان فارسى منتشر شد، و عده اى هم از طريق رسالات و مجلّات عربى از نظريات جديد آگاه مى شدند. (مقدمه اصول فلسفه و روش رئالیسم)
