فلسفه برای همگان
نوشته های مرتبط
ابن سینا منطق شفاء را در نه فن نوشته است. این نه فن به این ترتیب هستند:
فن اول در مدخل. فن دوم در مقولات. فن سوم در عبارت (قضیه). فن چهارم در قیاس. فن پنجم در برهان. فن ششم در جدل. فن هفتم در سفسطه. فن هشتم در خطابه. فن نهم در شعر.
ماده “ف،ن،ن” وقتی به صورت “فَنَن” به کار می رود، به معنی شاخه اى است كه برگهايش تازه است. جمعش- أَفْنَان می باشد. در قرآن آمده است: ذَواتا أَفْنانٍ (رحمن: 48) يعنى دارى شاخه هاى تازه و يا شاخه هاى مختلف و گوناگون.
وقتی به صورت “فَنّ” استعمال می شود، به نوع دلالت می کند، نوعِ هرچیزی که باشد. در این صورت جمع آن “فُنُون” می آید. در اقرب الموارد هم آمده است که “فنّ” یعنی نوع از چیزی، و توسعاً به معنی صناعة و علم و قسمِ سخن به کار می رود. در کتاب تهذیب اللغة ازهری هم آمده است: «الفُنون: الضُّروب؛ يُقَال: رَعَينا فُنون النَّبات، و أَصبنا فُنون الأَمْوال.» [فنون به معنی انواع است. گفته می شود: انواع نبات را پرورش دادیم، و به انواع اموال رسیدیم.] تهذیب اللغة کتابی بوده که ابن سینا آن را مد نظر داشته و بدان مراجعه می کرده است.
مسعود تلخابی