خانه / لغت نامه فلسفی / لغت نامه: اسکولاستیک

لغت نامه: اسکولاستیک

مُطهّری‌، مرتضی (فریمان ۱۲۹۸ـ تهران ۱۳۵۸ش):
در فلسفه اسكولاستيك (scholastic) كه به «فلسفه اصحاب مدرسه» معروف است. در ميان اصحاب مدرسه در قرون وسطى يگانه مبحثى كه شغل شاغل آنها محسوب مى‏شد و جدال عظيمى بر پا نموده بود مبحث وجود «كلّى» بود كه آيا كلّى (مثل انسان) موجود است يا نه؟ و بر فرض وجود آيا وجودش در ذهن است يا در خارج؟ و آيا در خارج وجود مستقل دارد يا نه؟
كسانى را كه براى «كلّى» واقعيت مستقل از افراد قائل بودند «رئاليست» يا «واقعيّون» مى‏گفتند، و كسانى كه هيچ نحو وجودى براى «كلّى» نه در خارج و نه در ذهن، قائل نبودند و «كلّى» را فقط لفظ خالى مى‏دانستند «نوميناليست» (nominalist) يا «اسميّون» مى‏گفتند؛ دسته سومى نيز بودند كه براى «كلّى» وجود ذهنى و وجود خارجى در ضمن افراد قائل بودند و آنها را «ايده آليست» يا «تصوّريّون» مى‏گفتند.
…در فلسفه اسكولاستيك دو مسأله از يكديگر تفكيك نشده بود:
الف. مسأله وجود «كلّى».
ب. مسأله مثل افلاطونى.
اين دو مبحث، آميخته به هم ذكر مى ‏شد و البته از خوانندگان محترم كسانى كه به فلسفه اسلامى آشنايى دارند مى ‏دانند كه در اين فلسفه اين دو مسأله از يكديگر جداست. مسأله اول در «منطق» و گاهى در «فلسفه» بيان مى ‏شد و عموم فلاسفه در آن يك روش قاطعى داشتند و اختلافى در بين نبود. اما مسأله دوم در فلسفه در يك فصل جداگانه مطرح مى ‏شد و فلاسفه همه يك روش در آن نداشتند، بعضى نفى مى ‏كردند و بعضى اثبات. على اىّ حال اين مبحث به صورتى كه در قرون وسطى در اروپا مطرح بوده پوچ و بى‏ معنا بوده. (پاورقی های اصول فلسفه و روش رئالیسم)

فرهنگ معین (1380):
(صفت)
1 – مدرسی مدرسه یی متعلق به مدرسه‌های قرون وسطی.
2 – شعبه ایست از فلسفه که در دوران قرون وسطی در مدرسه ها و دیرهای وابسته به کلیسا تدریس می شد.

همچنین ببینید

لغت نامه: وجود

فاضل تونی، محمدحسین (تون ۱۲۵۱ـ تهران ۱۳۳۹ش): حقيقت وجود گاه به معناى مصداق مقابل مفهوم …

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *