خانه / لغت نامه فلسفی / لغت نامه: انقلاب

لغت نامه: انقلاب

مُطهّری‌، مرتضی (فریمان ۱۲۹۸ـ تهران ۱۳۵۸ش):
وى [فیثاغورس] به مشرق زمين مسافرت كرده و بعضى از آراء خود را از دانشمندان مشرق استفاده نموده و پس از مراجعت از سفر و عودت به وطن به ايتاليا مهاجرت نموده و چون علاوه بر عقايد فلسفى داراى آراء سياسى و اجتماعى و عقايد مذهبى خاصى نيز بوده، در آنجا جمعيتى مركّب از زن و مرد تشكيل داد كه از آن جمله زن و سه دختر خودش بودند ولى موفقيتى حاصل نكرد و در يكى از شورشها و انقلاب ها كشته شد. افلاطون كه مسافرتى به ايتاليا نموده است عقايد اشتراكى خود را درباره ثروت و زن از فيثاغورس استفاده نموده و فلسفه فيثاغورس براى اولين بار به وسيله افلاطون در يونان منتشر شد. (پاورقی های اصول فلسفه و روش رئالیسم)

دانش نامه دانش گستر (1389):
اِنقلاب (revolution)

اِنقلاب
دگرگونی سریع، گسترده یا ناگهانی در ساختار سیاسی، اجتماعی یا اقتصادی جامعه. لفظ انقلاب معمولاً دربارۀ تحوّل سیاسی به‌کار می‌رود؛ مانند انقلاب امریکا، که در آن مهاجرنشینان خود را از قیدهای استعماری رها کردند و کشوری مستقل پدید آوردند؛ در انقلاب فرانسه نیز نیروهای مخالف داخل کشور و شورش مردمی سلطنت مطلقه را سرنگون کردند؛ و در انقلاب روسیه کسانی که می‌کوشیدند تا براساس الگویی سوسیالیستی تحولات اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای پدید آورند، سلطنتی مطلقه و سرکوبگر را برانداختند. در ۱۳۵۷، با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، حکومت استبدادی و سلطنتی سرنگون و جمهوری اسلامی برپا شد. از ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۰ کشورهای بلوک شرق علیه حزب کمونیست تظاهرات کردند و به آن رأی ندادند. این انقلاب‌ها چون با خشونت توأم نبودند به انقلاب‌های مخملین شهرت یافتند. هرچند انقلاب‌های سیاسی غالباً با خشونت توأم‌اند، دیگر انواع دگرگونی‌ها نیز به همان میزان بر جامعه تأثیر می‌گذارند. مهم‌ترین نمونۀ آن انقلاب صنعتی (Industrial Revolution) اواسط قرن ۱۸ است، که دگرگونی‌های اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای را موجب شد. در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ انقلاب فناوری پیشرفته بر پایۀ تراشۀ سیلیکُنی به‌وقوع پیوست، که کاربرد گستردۀ رایانه را تسهیل کرد. هر انقلاب سیاسی، تحوّلی بنیادی در نظام داخلی کشور است، که ساکنان کشور آن را پدید می‌آورند. از این‌رو، انقلاب از کشورگشایی و نیز کودتای محض متمایز می‌شود. با این حال، سؤال اصلی این است که آنچه تحوّلی بنیادی را ایجاد می‌کند، چیست و به این سؤال فقط با توجه به نوع تحلیل مورد نظر کاربر می‌توان پاسخ داد.

همچنین ببینید

لغت نامه: وجود

فاضل تونی، محمدحسین (تون ۱۲۵۱ـ تهران ۱۳۳۹ش): حقيقت وجود گاه به معناى مصداق مقابل مفهوم …

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *