لغت نامه دهخدا (1377):
انگلس . [ اِ گ ِ ] (اِخ) فریدریک (فریدریش). فیلسوف، عالم اقتصاد و سیاستمدار آلمانی (1820-1895م.) دوست کارل مارکس بود و با وی خانواده ٔ مقدس (1844) و اعلامیه ٔ حزب کمونیسم (مانیفست) (1848) را تنظیم کرد. وی پس از مرگ مارکس مجلدات دوم و سوم کتاب سرمایه ٔ (کاپیتال) او را نشر داد. (از لاروس).
دانشنامه دانش گستر (1389):
اِنْگِلْس، فِریدریش (۱۸۲۰ـ۱۸۹۵)(Engels, Friedrich)
زادروز ۱۸۲۰م
درگذشت ۱۸۹۵م
ملیت آلمانی
شغل و تخصص اصلی فیلسوف سیاسی و اجتماعی
آثار:وضع طبقه کارگر در انگلستان (۱۸۴۵)؛ جنگ دهقانان در آلمان (۱۸۵۰)؛ انقلاب و ضد انقلاب در آلمان (۱۸۵۱)؛ مانیفست حزب کمونیست (به همراه کارل مارکس، ۱۸۴۸)
اِنْگِلْس، فِریدریش (۱۸۲۰ـ۱۸۹۵)(Engels, Friedrich) فیلسوف سیاسی و اجتماعی آلمانی.
از دوستان کارل مارکس (Karl Marx) بود و در نگارش مانیفست حزب کمونیست (The Communist Manifesto) (۱۸۴۸) و چند اثرِ مهم دیگر با وی همکاری کرد.
با تفسیرهایی که پس از مرگِ مارکس از مارکسیسم (marxism) بهدست داد و نیز آثار فلسفی و تاریخی دیگری همچون منشأ خانواده، مالکیت خصوصی (Origins of the Family, Property, and the State) و دولت (۱۸۸۴) که در آن استقرار نظام پدرسالارانه (patriarchy) را با توسعۀ مالکیت خصوصی (Private Property) مرتبط دانست، مفاهیمی چون ماتریالیسم تاریخی (historical materialism) را بسط و گسترش داد.
با بهرهگیری از عقاید اثباتگرایی (positivism) و داروینیسم (darwinism) مایهای به ظاهر علمی به مارکسیسم بخشید و از این طریق بر نظام فکری حاکم در شوروی تأثیر نهاد. پدرش او را در ۱۸۴۲ برای کارکردن در کارخانۀ نساجی متعلق به خانوادۀ خود به منچستِر، فرستاد. انگلس در آنجا به نهضت چارتیسم (chartism) پیوست.
در ۱۸۴۴ با کارل مارکس آشنا شد و دوستی آنان تا آخرِ عمرِ مارکس ادامه یافت. به اتفاقِ مارکس تفسیری مادیگرایانه (ماتریالیستی) از تاریخ بهدست داد.
آنان در سالهای ۱۸۴۷ و ۱۸۴۹ مانیفست کمونیست را نوشتند. درخلال انقلابِ ۱۸۴۸ـ۱۸۴۹ به آلمان بازگشت و به اتفاق مارکس مقالاتی در روزنامۀ نویه راینیشه تساتیونگ (Neue Rheinische Zeitung) منتشر کرد و به دفاع از انقلاب پرداخت.
پس از شکست انقلاب به منچستر بازگشت و تا پایان عمر، سخاوتمندانه هزینۀ زندگی خانواده مارکس را تأمین کرد.
نخستین کتاب انگلس وضع طبقۀ کارگر در انگلستان (The Condition of the Working Classes in England) (۱۸۴۵) بود.
درسگفتارهای ۱۸۴۸ خود را در جنگ دهقانان در آلمان (The Peasant’s War in Germany) (۱۸۵۰) وانقلاب و ضد انقلاب در آلمان (Rovolution and Counter-Revolution in Germany) (۱۸۵۱) گردآوری و منتشر کرد.
پس از مرگ مارکس تا حد زیادی مسئولیت ترویج عقاید او را بر عهده گرفت؛ مجلدات دوم و سوم سرمایه (Das Kapital) (۱۸۸۵ و ۱۸۹۴) را پس از مرگ مارکس ویراست و منتشر کرد.
اگرچه انگلس عقاید خود را با عقاید مارکس همسان میدانست، تفاوتهایی که در آثارشان دیده میشود مناقشات زیادی را میان مارکسیستها برانگیخته است.