بایگانی برچسب: دین

ریمون آرون معتقد بود: اصطلاح «جامعه ی روشنفکران» نخستین بار در روسیه ی سده ی نوزدهم ساخته شده است.[1] این دسته از روشنفکران تحصیل کرده بودند. با اندیشه های متفکرین اروپایی به ویژه فرانسه و آلمان آشنا بودند. همه برخاسته از یک طبقه اشرافی یا خرده بورژوا بودند، و روحیه …

شرح اسفار ملاصدرا جلسه: 16 (بخش اول) تاریخ: 29 / 01 / 1395 مدرس: مسعود تلخابی تقسیم علوم: علوم عقلی و نقلی وقتی ملاصدرا از تشعب علوم صحبت می کند، یعنی شعبه شعبه شدن دانش ها، منظورش تقسیم علوم است. علوم در ممالک اسلامی به دو دسته اصلی تقسیم می …

مقدمه دین به عنوان یک “موضوع” برای “شناسایی”، همواره محل توجه فیلسوفان و متکلمان و دین شناسان و جامعه شناسان و … بوده است. در هر شناخت و شناسایی، تعیین دقیق “موضوع”، “روش شناختِ موضوع” و “مختصات شناسنده” مهم است. دانشمندان مسلمان، این سه مسأله را در دانش “اصول فقه” …

نمی دانم آن گروه از متدینان که با علم (science) و فلسفه مخالفت می کنند، بر چه پایه معرفتی ایستاده اند. علم و فلسفه چیزی نیست جز «نظر در جهان برای کشف سازوکارها و قانونمندی های آن.» این “نظر” از واجباتِ مؤکد قرآن است. قرآن در آیات فراوانی از ما …

آیا میان دانستن اسرار آسمان و زمین، و اعتقاد به خدا یا خدایان منافاتی وجود دارد؟ چرا معتقدین به خدا یا خدایان همواره در طول تاریخ از علم هراسان بوده اند؟ آیا واقعا محتوای ادیان علم گریز است؟ از اتهامات مدعیانِ دیرینِ سقراط همین بود. آنان می گفتند: «سوفیستی هست …

سازوکار “تجربه دینی” چگونه است؟ در پاسخ به این پرسش نظریه های مختلفی پدید آمده است. برخی معتقدند ادراک یک موجود قدسی و مافوق الطبیعه کاملاً با ادراک محسوسات فرق دارد. این ادراک، به سختی با مفاهیم ناشی از قیاسات بشری و تخیلات سازنده صور خیالی قابل تعبیر است. صوفیه …

“دین” (religion) بیش از هر چیزی محصول “تجربه دینی” (Religious experience) است. انسان، نخست مواجهه با یک موجود مافوق الطبیعی را تجربه می کند، و ارتباط او را با عالم در می یابد. این ارتباط موافق تجربه هر شخصی به صورت متفاوتی تبیین می گردد. از جمله این تبیین ها …

وقتی از “الهیات” سخن می گوییم، به یک فعالیت شناختی نظر داریم که می کوشد خداوند را بشناسد. این فعالیت شناختی با دیگر فعالیت های شناختی تفاوت هایی دارد. از جمله آن تفاوت ها اینست که در اغلب فعالیت های شناختی سوژه ای موجود و مشخص هست که بحث ها …

“موجودات ذهنی” در ذهن ها به صورت های مختلفی با هم ترکیب می شوند، و نظام ها و ساختارهای متفاوتی به وجود می آورند. چه اسباب و عللی مُوجب پیدایش ساختارهای ذهنی می گردند؟ آیا “تنظیم و ترتیب موجودات ذهنی” فرایندی خودآگاه است که ذهن خود طی می کند؟ آیا …

درس‌گفتارهای فلسفه دین (Vorlesungen Uber die Geschichte der Religion) مجموعه گفتارهای گئورگ ویلهلم فریدریش هگل، در باب فلسفه دین است. این کتاب در سال 1832 به زبان آلمانی، منتشرشد. چاپ نهایی آن در سال 1840 ویراسته شد و منتشر گردید. نظر هگل آنست که در تحلیل فلسفی دین باید از …