خانه / بایگانی برچسب: ماهیت

بایگانی برچسب: ماهیت

ترجمه، تفصیل و تشریح رساله “مفهوم الوجود و الماهیّة” میرداماد

1 – هویت ممکن الوجود هر ممکنی، با نظر به ذاتش، چه ازلی باشد، چه حادث، لاشیئ صرف است. پس چون برای او “شیئیت” و “کون خارجی” و “حقیقتِ خارجیِ متأصل” حاصل آمد، [او موجود می شود.] ثبوتِ هیچ کدام از این امور، [یعنی “شیئیت” و “کون خارجی” و “حقیقتِ …

ادامه نوشته »

آیا وجود، صفتی برای ذات است؟

این مطلب، درباره این نظرِ برخی از متکلمین است که می گویند: وجود، صفتی است که بر ذات حادث می شود. این ذات، در حالتِ وجود و عدم، ذات است. [یعنی نوعی و گونه ای از ثبوت را دارد.] إنَّ جماعةً من الناسِ ذَهَبُوا إلى أنَّ الوُجُودَ صِفَةٌ يَتَجَدَّدُ عَلَى …

ادامه نوشته »

دوگانگی مخلوق و مجعول

ابوالقاسم قشیری (م 465) در تفسیر آیه نخست سوره علق (اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِی خَلَقَ)، در ذیل “خَلَقَ” می گوید: «خَلَقَهُم عَلَى مَا هُمْ بِهِ.»[1] این جمله از چند جزء ترکیب شده است: خَلَقَ، هُمْ، على، ما، هم، ب، ه. “خَلَقَ” فاعلی هم دارد که به خداوند دلالت می کند. …

ادامه نوشته »

حمد (21)؛ گزیده ای از مباحث جلسه 6 شرح اسفار ملاصدرا

حمد (21)؛ گزیده ای از مباحث جلسه 6 شرح اسفار ملاصدرا- 1394/08/30 مدرس: مسعود تلخابی ملاصدرا می گوید الحَمدُ لِلَّه ممکن است دو معنی داشته باشد: 1) ممکن است به مبدأ وجود و غایت آن اشاره داشته باشد. بعد می گوید اَلحَمدُ لِلَّه؛ اَلحَمدُ لِلَّه از چهار جزء ترکیب یافته …

ادامه نوشته »

تجربه دینی؛ ادراکی با واسطه؟ یا ادراکی بی واسطه؟

گاهی فیلسوفان ادراک را چنین تعریف می کنند: «وصول عاقل به ماهیت معقول.» “ادراک” در روانشناسی به گونه دیگری تعریف می شود: «حالتی که بعد از احساس دست می دهد، و آن عبارتست از تشخیص دادن و اطلاع یافتن از آنچه از طریق بدنی یا روانی احساس شده است.» یا …

ادامه نوشته »

معرفی “سفر دوم” کتاب اسفار

سفر دوم کتاب اسفار درباره “جواهر و اعراض” (مقولات) است. ملاصدرا بحث درباره “اعراض” را بر بحثِ “جواهر” مقدم می دارد. وی در این زمینه می نویسد: ترتیب طبیعی چنین اقتضا دارد که مباحث مربوط به “جواهر” و مباحث آنها بر مباحثِ اعراض و اقسامشان مقدم گردد. ولی ما بحث …

ادامه نوشته »

معرفی “سفر اول” کتاب اسفار

سفر نخست اسفار در نظر به طبیعت وجود و عوارض ذاتی آن است. ملاصدرا این سفر را در یک مقدمه و ده مرحله به پایان می رساند. مقدمه در تعریف فلسفه و تقسیم نخستین آن است. در این بخش غایت فلسفه و شرف آن نیز مورد بررسی قرار می گیرد. …

ادامه نوشته »

وجود ذهنی و موجودات ذهنی

انسانِ فاقدِ ذهنِ علمی و فلسفی چنین گمان می کند که در مواجهه با جهان، به خود اشیاء نائل می شود. او متوجه نیست که چیزی به نام “علم” واسطه ميان او و آن موجود است. ما هیچ وقت به خودِ اشیاء خارجی واصل نمی شویم. از این رو ناچار …

ادامه نوشته »

فخر رازی؛ کتابِ “المباحث المشرقیه”

فخر رازی، کتابِ “المباحث المشرقیه” را به سه فصل اصلی تقسیم کرده است. او از هر فصل تعبیر به “کتاب” می کند. وی در مقدمه “المباحث المشرقیه” چنین آورده است: «انا رتبنا هذا المجموع على ثلاث كُتُب.» [ما این مجموعه را در سه کتاب ترتیب دادیم و تنظیم کردیم.] کتاب …

ادامه نوشته »