کتاب “هستی و زمان”، تألیف مارتین هایدگر (۱۸۸۹ـ۱۹۷۶)، در سال 1927 به آلمانی در سالنامۀ فلسفه و مطالعات پدیدهشناختی منتشر شد. مسألۀ محوری این کتاب، پرسش از معنای هستی است. همان پرسشی که ذهن فیلسوفان را از نخستین سپیدهدمِ فلسفه تاکنون به خود مشغول داشته است. اما هایدگر رویکرد متفاوتی …
ادامه نوشته »به بهانه «مست عشق» (۲)
«مست عشق» داستان خطی و سرراستی ندارد و با فلشبکهای شرحهشرحه، به جای آغاز، از پایان حکایت میشود و…
به بهانه «مست عشق» (1)
پل ریکور میگفت: «بعضی از ملتها دچار تورم خاطرهاند» (به نقل از دکتر بشردوست،سودای حقیقت) و اگر ما…
مشاوره فلسفی
کسی که راه خرد را در پیش نگیرد، سالم و صالح و بسامان نمی شود، و کسی که راه علم را نپوید، به مرتبه عق…
“می باشد” یا “است”؟!
در هر زبانی، کلماتی وجود دارد که حاکی از مفهومِ “وُجود” و “هستی” است. این کل…
به بهانه نقد «کبوتر طوقدار» ۲
از آرمان تا واقعیت خانم باربارا تاکمن، مورخ و متفکر آمریکایی، میگوید:حاکمان در عرصه حکومت، همیشه بر…
نوشته های تازه
دین؛ کلمه دین
کلمه «دین» میان زبانهای «هند و ایرانی» و «سامی» و «عیلامی» و «ارمنی» مشترک است. زبانهای «هند و ایرانی» از شاخه زبانهای «هند و اروپایی» است. این کلمه در زبان های اوستایی و پارسی باستان و پهلوی و فارسی دری و سانسکریت وجود داشته است. کلمه دین در زبان اوستایی …
ادامه نوشته »اخلاق؛ نظریه های اخلاق؛ نظریه بنتام
رفتار های انسانی را با اوصاف “خوب” و “بد” توصیف می کنیم. توصیف های ما بر چه مبنایی است؟ مطابق چه معیاری رفتاری را “خوب”، و رفتاری را “بد”، می نامیم. آیا این معیارهای ما درست است؟ ارزیابی های ما باید بر چه پایه و معیاری قرار بگیرد؟ جِرِمی بنتام …
ادامه نوشته »انسان / ناطق؛ انسان: حیوان ناطق
منطقیین انسان را به “حیوان ناطق” تعریف کرده اند. سیف الدین آمِدی (م 623) می نویسد: «حد تام آنست که مطلوبْ از غیر خود با تمییزی ذاتی متمایز شود…» آنگاه تعریف انسان را شاهد می آورد و می نویسد: «انسان حیوان ناطق است.» سپس می گوید: «این تعریف شامل ذاتیات …
ادامه نوشته »جامعه؛ جامعه در مکتب ارگانیسیسم
مکتبِ «ارگانیسیسم» اجتماع را یک ارگانیسم بزرگ (Hyperorganism) می داند. مطابق این نظر هر ارگانیسم دارای یک ساختار (structure) است، یعنی مجموعه ای از اجزای به هم پیوسته، مانند: سر، اندام ها، قلب و …. هر یک از این اجزاء دارای یک کارکرد (Function) است. این کارکردها برای کل ارگانیسم …
ادامه نوشته »وجود؛ وجود از منظر پارمنیدس
«بنیاد و اصلِ جهان چیست؟» این پرسش، از نخستین سؤالهایی است که ذهن فیلسوفان را به خود مشغول کرده است. پارمنیدس نخستین فیلسوفی است که در پاسخ به این پرسش، «وجود» را به عنوان بنیاد و اصل معرفی میکند. به نظر او: وجود علتی ندارد، همیشه بوده و تا همیشه …
ادامه نوشته »