خانه / علوم اعصاب

علوم اعصاب

آیا انسان ماشین است؟

این پرسش در دوره های جدید، برای فیلسوفان، بیشتر مطرح بوده است. در دهه یِ 1620 میلادی، مجسمه های سنگی اوج تکنولوژی بودند. اگر کسی به آنها نزدیک می شد، تکان می خوردند، یا بر روی رهگذران، آب می پاشیدند. رنه دکارت (1596 – 1650)، فیلسوف فرانسوی، با تأمل به …

ادامه نوشته »

خودآگاهی در نوزادان

“خودآگاهی”[1]، از موضوع های میان رشته است. “فلسفه”، “روانشناسی”، “علوم اعصاب”، “علوم شناختی” درباره آن کاوش می کنند. به تازگی پژوهشی درباره “خودآگاهی نوزدان”، با نامِ “خودآگاهی در گهواره”[2] صورت گرفته است. این پژوهش، کار مشترکی است میان فیلسوفان و عصب شناسان. «گروهی که این پژوهش را انجام دادند، مجموعه …

ادامه نوشته »

مسأله روح و نفس مجرد؟!

برخی از دانشمندانِ مسلمان، به وجود “نفس یا روح مجرد” در انسان اعتقادی نداشتند. شیخ طوسی (م 460) در ذیل آیات 12 تا 16 سوره مؤمنون، می نویسد: «در این آیه دلالتی است بر اینکه انسان همین جسمی است که مشاهده می کنیم، زیرا او از نطفه ای خلق شده …

ادامه نوشته »

دانش هوش گیاهی

“دانشِ هوشِ گیاهی”[1] تفحصی عمیق و پیچیده، در “هوش گیاهان”[2] است. “هوش”[3] را معمولا ترکیبی از چند توانایی مختلف در نظر می گیرند. درکِ دنیای اطراف، توانایی برای واکنش نشان دادن به آن، داشتن حافظه، تواناییِ برقراری ارتباط، ارتباطاتِ اجتماعی، و داشتنِ مغزی که این توانایی ها را ایجاد و …

ادامه نوشته »

هوش گیاهان؛ مقایسه انسان و برنج

دانشمندان به وسیله توالی دی ان ای انسان ها به 26 هزار ژن دست پیدا کرده اند. مشکل اینجاست که چند سال بعد، دانشمندان، ژن های برنج را توالی یابی کردند و  به 50 هزار ژن، رسیدند. این مسأله، به گونه ای، مُوجبِ ترس و وحشت شد. بسیاری از زیست …

ادامه نوشته »

تحلیل عقلی طلسم (دیدگاه فخر رازی)

1 – تعریف طلسم “طلسم” را به صورت های مختلف و متقارب به هم تعریف کرده اند. به تعریف های زیر توجه فرمایید: الف – شیئی که معتقدند خوش شانسی می آورد، یا صاحبش را از آسیب در امان نگه می دارد.[1] ب – شیئی که تصور می شود دارای …

ادامه نوشته »

سازوکار تعجب (surprise)

کلمه “سورپرایز”[1] در سه معنی به کار می رود: الف – رویداد، خبر و … که غیرمنتظره است یا به طور ناگهانی اتفاق می افتد. ب – احساسی[2] که ناشی از وقوع یک حادثه ناگهانی یا غیرمنتظره است. ج – به کاربردن روش هایی که باعث احساس تعجب می شود. …

ادامه نوشته »

پندار واقعیت؟!

برخی واقعیت را جز پندار و توهم  نمی دانند. گاهی در ادوارِ پیشینِ ممالک اسلامی، این گروه را “حِسبانیَّة” می نامیدند. “حِسبانیَّة” به گروهی از فلاسفه اطلاق می شود که منکر وجود حقیقی اشیاء بودند و جهان خارج را وهم می پنداشتند و آنرا زاده عقول و توهمات و حواس …

ادامه نوشته »

معنادرمانی (logotherapy)

نیازِ بنیادینِ هستیِ انسان، ‌یافتن “معنا” برای زندگی است. فقدان این معنی، نابسامانی هایی در روان و جسم آدمی ایجاد می کند. ویکتور فرانکل (۱۹۰۵ـ۱۹۹۷)، روانشناس اتریشی، سه سال را در اردوگاه‌های کار اجباری نازی‌ها گذراند.  او در این مدت در بازیابی سلامت روانی به اسیران دیگر کمک می کرد. …

ادامه نوشته »

جهان نشانه ها

قدماء برای وجود قائل به سه قلمرو شده اند: اول – قلمرو موجودات عینی. دوم – قلمرو موجودات ذهنی. سوم – قلمرو نشانه ها. قلمرو نشانه ها شاملِ وجود لفظی و کتبی و … می شود. برخی از فیلسوفان وجود لفظی و کتبی را از هم جدا کرده اند. از …

ادامه نوشته »