تاریخ فلسفه

هر چند که تذکره نویسان معاصر ِخیام _از آنجایی که اقتضای طبیعت تذکره نویسان است_این عالم ژرف اندیش و حیرت زده را با گل و گشادی بسیار متصف به القاب الوان و متنوع از جمله فیلسوف” کرده اند، ولی واقع امر آن است که خیام، هرگز فیلسوف در معنای کلاسیک …

در یادداشت پیشین به اختصار رواقی گری را معرفی کردم. در این یادداشت می خواهم به نقد این جریان بپردازم. گرایش به رواقی گری و رشد  و رواج رواقی گری به شرایط اجتماعی -تاریخی  جوامع نیز بستگی دارد. هر نوع افراط در فردگرایی و یا درون گرایی نشانگر بحران های …

زنون (۲۶۱-۳۳۳ق.م)گویا نخستین فیلسوف رواقی است. بعدها سنکا(Seneca)، موسونیوس روفوس (mousonius Rufus)، اپیکتتوس (Epictetus) و مارکوس آورلیوس (Marcus Aurelius) تفکر رواقی (stoicism) را بیشتر بسط دادند. در تاریخ فلسفه معمولا به سه جریان کلبیون و اپیکوریان (epicurean) و رواقیون کمتر پرداخته می شود. شاید کسانی هم باشند که این سه …

بحث درباره مدرنیته (modernity) و مدرنیزاسیون (modernization) گویا هنوز به پایان نرسیده است. پست مدرن ها هم نتوانستند این بحث را خاتمه یافته تلقی کنند. از میان کتاب های خوب مربوط به نوسازی، ‌نوسازی زدایی (d-modernization) و نوسازی ستیزی (counter -modernization) کتاب «ذهن بی خانمان» اثر پیتر برگر، بریجیت برگر …

از خیام تاریخی (ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام) هیچ دفتر شعر مدّونی به ما نرسیده است و حتی معاصرانش در قرن ششم بی هیچ اشارتی به شاعر بودن خیام، از او صرفا با القابی مانند حکیم و منجم و حجت الحق یاد کرده اند. چنان که تذکره نویسی مانند نظامی …

اثير الدين ابهرى فضل (يا مفضل) بن عمر- ابهرى سمرقندى، از اكابر علماى معقول كه در منطق و حكمت يدى طولى داشته و تأليفات او: 1 – ايساغوجى. 2 – الزبدة. 3 – قال اقول كه شرح كتاب ايساغوجى بوده و بارها در هند چاپ شده. 4 – الكشف. 5 …

[1 – تحقیقات درباره رمانتیسم در ایران] تحقیقات مربوط به رمانتیسم در ایران علی الاغلب، پیرامون رمانتیسم ادبی-هنری صورت گرفته است. هنوز مبانی فلسفی رمانتیسم، چندان، واکاوی نشده است. [2 – فردریک بیزر  و کتاب “رمانتیسم آلمانی”] فردریک بیزر درکتاب «رمانتیسم آلمانی» ریشه ها و اصول و مبانی رمانتیسم فلسفی …

در زمینه رمانتیسم یا رمانتیسیسم هنوز می توان تحقیقات گسترده تری انجام داد. از میان کتاب ها و پژوهش های منتشر شده هنوز کتاب «سیر رمانتیسم در اروپا» اثر مسعود جعفری، خواندنی است. ولی کتاب «رئالیسم و ضد رئالیسم» سیروس پرهام خوانندگان کمتری دارد. پرهام، مرکز بحث را رئالیسم قرار …

[1 – فلسفه های گرم و فلسفه های سرد] کسانی هستند که فلسفه را تقسیم می کنند به فلسفه های گرم و فلسفه های سرد. اگر این تقسیم بندی نه چندان دقیق را بپذیریم باید فلسفه تحلیلی[1] را زیر مجموعه فلسفه های سرد  و فلسفه قاره ای[2] را زیر مجموعه …

ذهنیت ایرانی را نمی توان ذهنیتی  صرفا -کاملا فلسفی یا آنچنان که آرامش دوستدار تصویر کرده است فلسفه ستیز و تفکرگریز دانست. باید پرسید: ذهنیت ایرانی در موقعیت ها و وضعیت های گوناگون تاریخی از چه نوع عقلانیتی کمک گرفته است. دیدگاه ملکیان نیز دقیق نیست وقتی می گوید: بنیاد …