معرفت شناسی

[1 – تعریف قول] حرالی گوید: القَوْلُ‏ إِبْداءُ صُوَرِ التَّكَلُّم نظْماً بمنْزِلَة ائْتِلاف الصُّور المَحْسُوسَة جمْعاً، فالقَوْلُ مَشْهود القَلْب بوَاسِطَة الأُذُنِ، كما أَنَّ المَحْسوسَ مَشْهودُ القَلْبِ بوَاسِطَة العَيْن و غيرِها.[1] [“قول”، آشکار کردن صور تکلم است به صورت منظم، [این نظم و تنظیم و درآوردن به صورت نظام،] مانند جمع …

از انسان، رفتارهایی صادر می شود که نظیر آنها را نمی توان در موجوداتِ دیگر دید. انسان ها، می توانند دانش هایی را کسب و تدوین کنند، و صنایع پیچیده ای بسازند. چرا این توانایی ها در انسان هست و در موجودات دیگر نیست؟ ناچار باید گفت در انسان چیزهایی …

“دانشِ هوشِ گیاهی”[1] تفحصی عمیق و پیچیده، در “هوش گیاهان”[2] است. “هوش”[3] را معمولا ترکیبی از چند توانایی مختلف در نظر می گیرند. درکِ دنیای اطراف، توانایی برای واکنش نشان دادن به آن، داشتن حافظه، تواناییِ برقراری ارتباط، ارتباطاتِ اجتماعی، و داشتنِ مغزی که این توانایی ها را ایجاد و …

گویا اصطلاح “وجودِ رابطی”، در آثارِ متقدمین نبوده است. این اصطلاح، از زمانِ شریف جرجانی (م 816) متداول شده است. ریشه های پیدایش این اصطلاح را در “تجرید الإعتقاد” خواجه نصیر می توان یافت. 1 – نصیرالدین طوسی، ابوجعفر محمد (طوس ۵۹۷ـ کاظمین ۶۷۲) خواجه نصیر در مبحثِ “موادّ ثلاثِ” …

ارسطو می گفت افلاطون را دوست دارم اما حقیقت را بیشتر. همو بود که دیدگاههای فکری و فلسفی استادش افلاطون را  به نقد و چالش کشید. چنین قولی از ارسطو بیانگر فرهنگی است که پویایی غرب را ضمانت کرد.  گو این که غرب گوهر نقد را در ساختار خود درونی …

ابن سینا در “منطق شفا”، از “کلماتِ وجودی” سخن گفته است. وی می گوید: «هر قول جازمی، حملی باشد، یا شرطی، در زبانِ یونانی، به کاربردِ کلماتِ وجودی نیازمند است. این کلمات، واژگانی هستند که بر نسبت و زمانی دلالت می کنند، بدون آنکه در آنها، [یعنی در آن کلماتِ …

“هوش” را معمولا ترکیبی از چند توانایی مختلف در نظر می گیرند. درکِ دنیای اطراف، توانایی برای واکنش نشان دادن به آن، داشتن حافظه، تواناییِ برقراری ارتباط، ارتباطاتِ اجتماعی، و داشتنِ مغزی که این توانایی ها را ایجاد و مدیریت نماید، و تمام این چیزها را با هم هماهنگ کند. …

دانشمندان به وسیله توالی دی ان ای انسان ها به 26 هزار ژن دست پیدا کرده اند. مشکل اینجاست که چند سال بعد، دانشمندان، ژن های برنج را توالی یابی کردند و  به 50 هزار ژن، رسیدند. این مسأله، به گونه ای، مُوجبِ ترس و وحشت شد. بسیاری از زیست …

مقدمه: درخت اقاقیا “اَقاقیا” یا “آکاسیا”[1] گروه بزرگی از گیاهان درختچه[2] ای و درختی است. این گروه، “درختان خاردارِ[3] ساوانا[4]ی افریقا” و “درخت صمغ عربی”[5] و “اقاقیای سنگال”[6] در شمال آفریقا، و چندین گونه در امریکای شمالی، جنوب غربی ایالات متحده، و مکزیک را دربر می‌گیرد. اقاقیاها از ویژگی های …

مقدمه: دانشمندان در قلمروه هایِ پژوهشیِ خود، فرضیه ها و نظریه های علمی، ارائه می کنند. در ابتدا، آنها امیدوارند که فرضیه یا نظریه آنها درست باشد، اما آنان و سایر دانشمندان از روش علمی، برای اثبات نادرستی آن استفاده خواهند کرد. فرضیه ها و نظریه ها، زمانی به “علمی” …