فلسفه دین

سازوکار “تجربه دینی” چگونه است؟ در پاسخ به این پرسش نظریه های مختلفی پدید آمده است. برخی معتقدند ادراک یک موجود قدسی و مافوق الطبیعه کاملاً با ادراک محسوسات فرق دارد. این ادراک، به سختی با مفاهیم ناشی از قیاسات بشری و تخیلات سازنده صور خیالی قابل تعبیر است. صوفیه …

گاهی فیلسوفان ادراک را چنین تعریف می کنند: «وصول عاقل به ماهیت معقول.» “ادراک” در روانشناسی به گونه دیگری تعریف می شود: «حالتی که بعد از احساس دست می دهد، و آن عبارتست از تشخیص دادن و اطلاع یافتن از آنچه از طریق بدنی یا روانی احساس شده است.» یا …

جان ادوین اسمیت (John Edwin Smith) تجربه دینی را مرکب از پنج احساس می داند: احساس شگفتی، احساس خشیت، احساس وابستگی و اتکاء، احساس گناه، احساس آرامش. موافق نظر وی تجربه دینی (Religious experience)، یک تجربه ویژه و مشخص و روشن است. این تجربه شامل موارد زیر می شود: الف …

“دین” (religion) بیش از هر چیزی محصول “تجربه دینی” (Religious experience) است. انسان، نخست مواجهه با یک موجود مافوق الطبیعی را تجربه می کند، و ارتباط او را با عالم در می یابد. این ارتباط موافق تجربه هر شخصی به صورت متفاوتی تبیین می گردد. از جمله این تبیین ها …

جهانی كه ما در آن زندگی می كنیم به اعتباری به دو بخشِ “غیب” و “شهادت” تقسیم می شود. عالم شهادت آنست كه ما می توانیم به وسیله حواس چندگانه ظاهری خویش درك كنیم. “غیب” بخشی است که پنهان از حواسِ ماست. در اینجا دو مسأله مطرح می شود: 1) …

برای شناخت خداوند دو طریق وجود دارد: الف – طریق آفاقی ب – طریق انفسی در طریق نخست معرفت به واسطه نظر در آفاق حاصل می شود. منظور از آفاق، عالَم و جهان است. نظر در آيات آفاقى و معرفت حاصل از آن نظر، معرفتى است فكرى، و علمى است …

چگونه انسان خداوند را ادرک می کند، و او را در می یابد؟ آیا این ادراک مبتنی بر همان ابزارهای ادراکی متعارف چون حواس و عقل است؟ یا اینکه این ادراک بر پایه ابزار و توانایی دیگری بنا شده است؟ در اینجا دو نظریه وجود دارد: نظریه اول: از نظر …

وقتی از “الهیات” سخن می گوییم، به یک فعالیت شناختی نظر داریم که می کوشد خداوند را بشناسد. این فعالیت شناختی با دیگر فعالیت های شناختی تفاوت هایی دارد. از جمله آن تفاوت ها اینست که در اغلب فعالیت های شناختی سوژه ای موجود و مشخص هست که بحث ها …

درس‌گفتارهای فلسفه دین (Vorlesungen Uber die Geschichte der Religion) مجموعه گفتارهای گئورگ ویلهلم فریدریش هگل، در باب فلسفه دین است. این کتاب در سال 1832 به زبان آلمانی، منتشرشد. چاپ نهایی آن در سال 1840 ویراسته شد و منتشر گردید. نظر هگل آنست که در تحلیل فلسفی دین باید از …

فلسفه دین فلسفۀ دین (philosophy of religion) شاخه‌ای از فلسفه است. این دانش، به مطالعۀ بُعد عقلی پدیدار دینی می ‌پردازد. هدفِ آن تحلیل و بررسیِ انتقادی باورهای دینی و ارزشیابی صدقِ آنها به ‌صورت کلی است. این رویکرد به دین، متفاوت از “علم کلام” است. علم کلام، در پی …