فلسفه برای همگان
نوشته های مرتبط
راسل، برتراند (1289 – 1390 ه.ق) (۱۸۷۲ – ۱۹۷۰):
پرستش به آسانی تعریف نمی شود؛ زیرا هرچه شمار پرستندگان افزایش می یابد، معنی آن نیز افزایش می یابد و تغییر می کند. ممکن است پرستش در ادیان ابتدایی تنها ملهم از ترسی باشد؛ و به هر آن چیزی داده شود که قدرتمند است. این عنصر در پرستش خدا باقی مانده است؛ و این نیز ممکن است عمدتاً از ترس مرکب باشد و عمدتاً بر اساس احترام به قدرت داده می شود. اما عنصر ترس بیشتر و بیشتر بدان سو میرود که عشق آن را براند؛ و در برترین پرستش ترس به تمامی غایب است.
به مجرد آنکه پرستش ملهم از ترس باشد، بهتر شده است؛ پرستش، در تأمل در باب آنچه پرستیده می شود، با خود شادی می آورد. اما شادی به تنهایی پرستش را نمی سازد: بایستی نوعی تقدیس و حس اسرارآمیز نیز وجود داشته باشد که به آسانی تعریف پذیر نباشد. این سه امر، یعنی تأمل شادمانه، تقدیس، و حس اسرارآمیز، برای ساختن هر یک از صورتهای برتر پرستش اساسی می نمایند.
در درون پرستش، در این معنای بسیار وسیع، انواع گوناگونی وجود دارد که بازشناختن آنها مهم است. پرستشی برگزیده وجود دارد که مستلزم آن است که عین یا متعلقش حتماً نیک باشد؛ و نگرشی مخالف را در باب عین یا متعلقی بد تصدیق میکند؛ و پرستشی بیطرفانه وجود دارد که می توان آن را به هر آن چیزی داد که وجود دارد، قطع نظر از نیکی یا بدی اش. افزون بر این تقسیم بندی، یک گونهٔ دیگر وجود دارد که به همان اندازه مهم است.
پرستشی وجود دارد که فقط میتوان آن را به عین یا متعلقی بالفعل موجود داد؛ و یک پرستش دیگر که می توان آن را بدان چیزی داد که صرفاً جایگاهش در جهان آرمان هاست؛ میتوان این دو گونه را به مثابه پرستش امر بالفعل و پرستش امر آرمانی بازشناخت. این دو در پرستش خدا یکی می شوند؛ زیرا خدا را هم به مثابه امر بالفعل و هم تجسم تام امر آرمانی پنداشته اند. پرستش خدا برگزیده است؛ زیرا به نیکی خدا وابسته است.
همچنین است تمام پرستش انسان های بزرگ یا اَعمال بزرگ، و هرچیزی که پرستش آن به نوعی کیفیت برتر وابسته است که تحسین ما را برمی انگیزد. (ماهیت دین)
