فلسفه برای همگان
نوشته های مرتبط
مُطهّری، مرتضی (فریمان ۱۲۹۸ـ تهران ۱۳۵۸ش):
اگوست كنت (August Cont) دانشمند معروف فرانسوى قرن نوزدهم يكى از كسانى است كه منكر فلسفه عقلى و نظرى است ولى در عين حال به يك فلسفه حسّى متّكى به علوم معتقد است به اين معنى كه بيان روابط علوم را با يكديگر و همچنين پارهاى از فرضيههاى بزرگ را كه در همه يا غالب علوم مورد استفاده قرار مىگيرد از لحاظ شباهتى كه فى الجمله به فلسفه اولى از حيث كلى و عمومى بودن دارند «مسائل فلسفى» مى خواند. (پاورقی های اصول فلسفه و روش رئالیسم)
مُطهّری، مرتضی (فریمان ۱۲۹۸ـ تهران ۱۳۵۸ش):
اين فلسفه حسى كه اگوست كنت قائل است و همچنين ساير سيستمهاى فلسفى حسى كه از طرف فلاسفه امپيريست (empirist) يا حسيون ابراز شده متكى به علوم حسى است و مانند خود آن علوم محدود است، و از حدود توجيه عوارض و ظواهر طبيعت (فنومنها) تجاوز نمى كند. (پاورقی های اصول فلسفه و روش رئالیسم)
مُطهّری، مرتضی (فریمان ۱۲۹۸ـ تهران ۱۳۵۸ش):
بارزترين فلسفه هاى حسى همان فلسفه پوزيتيويسم (positiviSm) اگوست كنت است كه در بالا اشاره شد، ولى [طرفداران] فلسفه مادى با آخرين شكل خود (ماترياليسم ديالكتيك) هر چند ابتدا از جنبه تبليغاتى دم از حس و علوم حسى مى زنند و گاهى يك مسأله علمى را تحريف كرده گواه مى آورند، هرگز پابند اين منطق نبوده، مسائل تعقلى و نظرى فلسفه اولى را كه گواهى از حس و تجربه ندارد مورد بحث قرار مى دهند. (پاورقی های اصول فلسفه و روش رئالیسم)
لغت نامه دهخدا (1377):
اگوست کنت. [ اُ ک ُ ] (اِخ) دانشمند و فیلسوف و ریاضی دان نامی فرانسوی (1798 – 1857 م.). وی در مونپولیه به دنیا آمد و فلسفه ٔ اثباتی را بنیان نهاد و کتابی در فلسفه ٔ اثباتی (1830 – 1842 م.) بنام کور دو فیلوزوفی پوزیتوی منتشر کرد که یکی از شاهکارهای وی بشمار می رود. اگوست کنت عقاید و روش کار خود را با یک اندیشه ٔ انساندوستی مذهبی تکمیل کرده است. (ازلاروس). اگوست کنت در مدرسه ٔ پلی تکنیک پاریس تحصیل کرد. در خانه ٔ خود درس می داد. جان استوارت میل به وی کمک مالی می کرد. شش جلد کتاب از فلسفه پوزی تیویسم وکتابهایی نیز در هندسه ٔ تحلیلی و در علم هیأت نوشت. وی در پایان عمر دیوانه شد و در حال جنون فوت کرد.(از تاریخ فلسفه ٔ سیاسی تألیف پازارگاردی ص 759).
اگوست کنت نظریاتی در فلسفه آورده است که به روی هم مذهب ثبوتی خوانده می شود و اجمال آن این است: علم باید فقط کیفیات واموری را که توسط حواس درک می شوند و مناسبات و روابط ثابت، یعنی آنها را، مورد بحث قرار دهد. اگوست کنت می گفت ترقی بشریت این بوده است که از مراحل سه گانه ٔزیر گذشته است: 1 – مرحله ٔ تبیین امور توسط ارباب انواع. 2 – مرحله ٔ تبیین آنها توسط علل غیرمحسوس و قوای مجرد و مرموز. 3 – مرحله ٔ تبیین آنها به طریقه ٔ ثبوتی، یعنی توسط قوانین مسلم تردیدناپذیر. در مرحله ٔاخیر آدمی فهمیده است که نمی تواند به حقیقت و کنه امور پی برد. پس متوجه شده است به اینکه فلسفه ٔ اولی یا مابعدالطبیعه علمی است موهوم و مطالعه ٔ آن باعث اتلاف وقت و خطرناک است. از این رو فقط به مطالعه و تحقیق ظواهر و نمودها و طبقه بندی آنها همت گماشته و بااین طریق ثبوتی پیشرفت علوم را روزافزون ساخته است.این علوم را اگوست کنت بر طبق اصل «ترکیب متزاید و کلیت متنازل » طبقه بندی کرده و آنها را عبارت از این شش علم اصلی دانسته است: ریاضیات، نجوم، فیزیک، شیمی، علم حیات و علم اجتماع. پیروان مذهب ثبوتی در اخلاق از خودپرستی روگردان هستند و توجه مخصوص به همبستگی افراد بشر دارند و نوعدوستی را توصیه می کنند. (مبانی فلسفه تألیف علی اکبر سیاسی صص 577 – 578).
