حقوق شهروندی

آگاهی از “حقوق انسانی و شهروندی”، نخستین قدم برای رسیدن به “عدالت اجتماعی” است.
توماسو کامپانِلّا[1] (۱۵۶۸ ـ ۱۶۳۹)، فیلسوف ایتالیایی، از کسانی است که درباره حقوق سیاسی و شهروندی سخن گفته است.
«”حقوق سیاسی و شهروندی” ، به دسته ای از “حقوق” گفته می شود که از “آزادیِ افراد” مراقبت و محافظ می کند. این مراقبت ها و محافظت ها در برابر حکومت ها و سازمان های اجتماعی و افرادِ خصوصی است که می خواهند آن آزادی ها را نقض کنند. “حقوق شهروندی”، توانایی فرد را برای مشارکت در زندگی مدنی و سیاسیِ کشور بدون تبعیض یا سرکوب تضمین می کند.»[2]
کامپانلا در کتاب “شهر خورشید”[3]، درباره “حقوق و تکالیف شهروندان” سخن می گوید. او روند برگزاری انجمن و شورایی را تشریح می کند که در آن شهروندان از بیست سال به بالا پذیرش می شوند، و از آنها خواسته می شود در مورد آنچه که در دولت وجود ندارد بحث کنند، و عملکرد قضات را ارزیابی نمایند. این نشان می دهد که در نظر وی شهروندان حق مشارکت در اداره دولت و داشتن نظر در امور آنان را دارند.
او در صفحه 50 همین کتاب می نویسد: «هم وقتی ماه نو است و هم ماه کامل، بعد از قربانی، به انجمن و شورا فرا می خوانند. در این انجمن بالای بیست سال پذیرفته می شوند. از هر یک به طور جداگانه خواسته می شود که بگوید خواسته او از حکومت چیست؟ و کدام یک از قضات وظایف خود را به درستی و کدام نادرست انجام داده اند….»[4]
کامپانلا با این گفتارها تلاش می کند یک “جامعه آرمانی”[5] را به تصویر کشد.

پی نوشت ها:
[1] – Campanella  Tommaso
[2] –   English Wikipedia – The Free Encyclopedia
[3] – the city of the sun
[4] – THE CITY OF THE SUN, by TOMMASO CAMPANELLA, translated by Thomas W. Halliday
1885 , pp: 50
[5] – Utopia

مسعود تلخابی