کلیله و دمنه تنها اثر ادبی در جهان باستان است که از حدود هزار و پانصد سال پیش تا بدین سو، مقصد و مهمان بسیاری از زبانها، من جمله: سریانی، عربی، عبری، فارسی، پهلوی، یونانی، ترکی، لاتینی، حبشی و … شده است. این حد از اقبال به ترجمه این تحفه …
ادامه نوشته »ثنویت وجود و ماهیت
تحلیل پدیدارها، به “ماهیت” و “وجود”، بنیادی ترین تحلیلِ متافیزیک و فلسفه اولی است. شما در همه بخش های متافیزیک این تحلیل را مشاهده می کنید. به ویژه، در فلسفه صدرایی رنگ و بوی محسوس تری به خود می گیرد. کتاب، خودکار، مداد، خرما، چایی و همه پدیدارها به دو …
ادامه نوشته »جهانی بر لبه تیغ
جهانِ ما بر لبه تیغ قرار گرفته است.[1] کیهانِ ما در وضعیت بسیار ناپایدار و حساسی قرار دارد، تعادل یا ثبات آن، بسیار شکننده است. این ایده، در سایه نظریه “بوزونِ هیگْز” به دست می آید. ذرهای بنیادی وجود دارد که به سایر ذرات جرم میدهد. این “ذره بنیادی” یا …
ادامه نوشته »چشم زخم
تا کنون، دلیل و تبیینِ علمی و فلسفی قانع کننده برای صحت این باور ارائه نشده است، تنها برخی از بزرگان از “ممکن بودن آن” و “مُحال نبودنش” سخن گفته اند. چشم زخم، آسیب و صدمهرسیدن از نگاه و نظرِ کسی بر جان و مال دیگری است. می گویند: نزدیک …
ادامه نوشته »ما و فلسفه اشراق ۲
عرفان ما نسبنامهای افلاطونی دارد و این «فّلاطون خم نشین» بوده که راز حکمت را میگفته است. اعیان ثابتهاش، یادآور عالم مُثُل افلاطون بوده و این دنیای سجنالمؤمن نیز صرفا، سایهای از جنّت حقیقتش است.کاریزما و اقتدار شیخ و ولیاش نیز نسبتی با آن جباریّت فیلسوف-شاه مورد نظر افلاطون دارد …
ادامه نوشته »خوارق عادات
وقتی مکتب و مذهبی از استدلال باز می ماند، به جعل و نقل خوارق عادات می پردازد. خوارق عادات، اموری است که وقوع آنها عادتاً میسر نیست، و مُحال می نماید، مانندِ “راه رفتن روی آب”، “معلق شدن در هوا”، “درمان کردن مریض صعب العلاج با روش های غیر معمول”، …
ادامه نوشته »حافظ و سهروردی (1)
از شمنهای آسیای مرکزی و آلتایی تا اهالی کاهونا در اقیانوس آرام و بومیان قارههای آمریکا و استرالیا و آفریقا گزارشهای مستند و کمابیش مشابهی در دست است که نشان میدهد؛ چگونه این شمنها، در حالتی از سکر و خلسه موفق میشدهاند با به پرواز درآوردن روح خود، از معارج …
ادامه نوشته »نوروزنامه
نوروزنامه رساله ای است به فارسی، منسوب به خیام. موضوع آن، تاریخچه نوروز در ایران و آیینهای مربوط به آن است. نوروزنامه در سه بخش اصلی تنظیم یافته است: “دیباچه”، “آغاز کتاب نوروز نامه” و “اندر آیین پادشاهان عجم”. دیباچه، علاوه بر خطبه حکیمانه اش که می گوید: «سپاس و …
ادامه نوشته »از بستر های زیست اخلاقی (اخلاق قاعدگی)
مردان ژاپنی درد قاعدگی را شبیه سازی کردند. زمانی می توانیم کسی را به درستی قضاوت کنیم که قادر به فهم شرایط او باشیم. قضاوت درست، مبنای “رفتار اخلاقی”[1] است. از شرایطی که فهم آن برای مردان دشوار است، “قاعدگی زنان”، و اختلالات جسمی و خُلقی است که در این …
ادامه نوشته »درگاه های فلسفه
1 – فلسفه و شاخه های آن فلسفه، شناخت و فهمِ عقلانی چیزهای بنیادینی از قبیل “واقعیت” و “وجود”، “دانش و معرفت”، “اخلاق”، “خدا” و امثال اینهاست. فلسفه چند شاخه اصلی دارد: منطق، فلسفه اولی (متافیزیک)، معرفت شناسی، زیبایی شناسی، فلسفه سیاسی. در اینجا می خواهم درگاه های ورود به …
ادامه نوشته »