خانه / تعلیم و تربیت

تعلیم و تربیت

دو شیوه ی زیست

در این جستارِ کوتاه می خواهم دو نگرش فلسفی و دو شیوه ی زیست متفاوت را ازمنظر دو متفکر بزرگ معرفی  کنم. یکی از این دو متفکر در جهان سنت می زیست، و دیگری در جهانِ مدرن. اولی خیام است و دومی اقبال. فلسفه ی اقبال را صرفا نمی توان …

ادامه نوشته »

سه ساحت نیهیلیسم 

نیهیلیسم همیشه به مثابه ی یک جریان فلسفی ظاهر نمی شود گاهی اوقات  هم فقط یک حس است که مدتی می ماند، و بعد محو می‌ شود. حالت سومی هم هست که به آن وضعیت نیهیلیستی می گویند. پرسش این است که این سه ساحت چه نسبتی با هم دارند؟ …

ادامه نوشته »

معنای زندگی

کانت معتقد بود: پاره ای از پرسش ها همیشه مبهم و ناگشوده و لاینحل باقی می مانند. نمونه اش جبر و اختیار و حدوث و قدم جهان. دلیلش هم این است که هرچه شما برهان بیاوری که آدمی مجبور است دیگری  هم دلیل می آوردکه آدمی مختار است. معنای زندگی …

ادامه نوشته »

یاد و فراموشی   

اسطوره شناسان بزرگی مانند الیاده و کاسیرر به اسطوره آفرینش و اسطوره انتظار و اسطوره یاد و فراموشی بسیار توجه کرده اند. کاسیرر بیش از الیاده به نقد اسطوره ها و نقش مخرب آنها توجه کرده است. اسطوره ی یاد و فراموشی در فلسفه و مذهب و هنر جایگاه ویژه …

ادامه نوشته »

روش علمی؛ حدس ها و ابطال ها / ابطال گرایی (Falsifiability) – دیدگاه کارل پوپر –

مقدمه: دانشمندان در قلمروه هایِ پژوهشیِ خود، فرضیه ها و نظریه های علمی، ارائه می کنند. در ابتدا، آنها امیدوارند که فرضیه یا نظریه آنها درست باشد، اما آنان و سایر دانشمندان از روش علمی، برای اثبات نادرستی آن استفاده خواهند کرد. فرضیه ها و نظریه ها، زمانی به “علمی” …

ادامه نوشته »

بررسی واژه شناختی کلمه “فحص”

مقدمه: کلمه “فحص” در گفته ها و نوشته های علمی و فلسفی بسیار به کار می رود. دانستن معنی آن، ما را در فهم روش کار فیلسوفان و دانشمندان کمک می کند. این کلمه دو معنی دارد. یک اصلی و اولی و دیگری ثانوی. معنی نخستین آن کندن و کاویدن …

ادامه نوشته »

در باب تربیت

انسان، این قابلیت[1] را دارد که به بهتر از آن چیزی که هست تبدیل شود. حالتِ بهتر انسان، نسبت به حالت پیشین، کمالِ او نامیده می شود. این قابلیت و استعدادِ انسانی مفهوم و نظریه هایی را مرتبط با عنوان “تربیت”[2] و “تزکیه” پدید آورده است. زندگیِ بهترِ انسان ها …

ادامه نوشته »

محتوای ذهن (“علم” و “غیر علم”)

علم چیست؟ محتوای ذهن انسان ها چه چیزهایی است؟ در ذهن انسان ها چه چیزهایی وجود دارد؟ منطقیین[1] می گویند. در ذهن انسان ها دو گونه محتوی هست[2]: الف – تصورات، مانند تصور ماه، درخت، سنگ و … ب – تصدیقات، مانند: ماه کروی است. برگ سبز است. و … …

ادامه نوشته »

سازوکار تعجب (surprise)

کلمه “سورپرایز”[1] در سه معنی به کار می رود: الف – رویداد، خبر و … که غیرمنتظره است یا به طور ناگهانی اتفاق می افتد. ب – احساسی[2] که ناشی از وقوع یک حادثه ناگهانی یا غیرمنتظره است. ج – به کاربردن روش هایی که باعث احساس تعجب می شود. …

ادامه نوشته »

فلسفه و اسکیزوفرنی

اسكيزوفرنى[1]، یک بیماری روانی وخیم است که در آن، افکار و احساسات شخص بر اساس آنچه واقعاً در اطراف او اتفاق می افتد نیست. این بیماری موجب اختلال های بارز روانی ـ حرکتی می شود. اختلالات زیر از آن دست می باشند: 1 – افت هیجانی 2 – باورهای کاذب …

ادامه نوشته »