هر چند که تذکره نویسان معاصر ِخیام _از آنجایی که اقتضای طبیعت تذکره نویسان است_این عالم ژرف اندیش و حیرت زده را با گل و گشادی بسیار متصف به القاب الوان و متنوع از جمله فیلسوف” کرده اند، ولی واقع امر آن است که خیام، هرگز فیلسوف در معنای کلاسیک …
ادامه نوشته »به بهانه داستان «کبوتر طوقدار» ۱
کلیله و دمنه تنها اثر ادبی در جهان باستان است که از حدود هزار و پانصد سال پیش تا بدین سو، مقصد و مهم…
ثنویت وجود و ماهیت
تحلیل پدیدارها، به “ماهیت” و “وجود”، بنیادی ترین تحلیلِ متافیزیک و فلسفه اول…
جهانی بر لبه تیغ
جهانِ ما بر لبه تیغ قرار گرفته است.[1] کیهانِ ما در وضعیت بسیار ناپایدار و حساسی قرار دارد، تعادل یا…
ما و فلسفه اشراق ۲
عرفان ما نسبنامهای افلاطونی دارد و این «فّلاطون خم نشین» بوده که راز حکمت را میگفته است. اعیان ثا…
نوشته های تازه
رواقی گری (2)
در یادداشت پیشین به اختصار رواقی گری را معرفی کردم. در این یادداشت می خواهم به نقد این جریان بپردازم. گرایش به رواقی گری و رشد و رواج رواقی گری به شرایط اجتماعی -تاریخی جوامع نیز بستگی دارد. هر نوع افراط در فردگرایی و یا درون گرایی نشانگر بحران های …
ادامه نوشته »ببخشید! روح شما سالم است؟ -رواقی گری- (۱)
زنون (۲۶۱-۳۳۳ق.م)گویا نخستین فیلسوف رواقی است. بعدها سنکا(Seneca)، موسونیوس روفوس (mousonius Rufus)، اپیکتتوس (Epictetus) و مارکوس آورلیوس (Marcus Aurelius) تفکر رواقی (stoicism) را بیشتر بسط دادند. در تاریخ فلسفه معمولا به سه جریان کلبیون و اپیکوریان (epicurean) و رواقیون کمتر پرداخته می شود. شاید کسانی هم باشند که این سه …
ادامه نوشته »نظریه کنش
نظریه کنش[1] حوزهای در فلسفه است که در مورد نظریههای مربوط به فرایندهایی که منجر به حرکات عمدی (ارادی) بدن انسان میشوند صحبت میکند. برخی فلاسفه میپرسند «کنش چیست؟» یا «چه چیزی باعث میشود کسی کنشی انجام دهد؟» در این مورد دو نظریه وجود دارند. برخی فلاسفه میگویند که کنش …
ادامه نوشته »در باب این پرسش: عمل چیست؟ – درآمدی به “فلسفه عمل”
سؤال اصلی در فلسفه ی عمل به طور استاندارد، چنین دانسته شده است: «چه چیزی، چیزی را به یک عمل تبدیل میکند؟» با این حال، بر اساس اینکه چه چیزی را به عنوان دسته ی [امورِ] مقابل که اعمال باید از آن[ها] متمایز شوند بر میگیریم، نسخههای متفاوتی از این …
ادامه نوشته »تحلیل فلسفی “عمل” (action) – معرفی و مسائل اصلی
یک تفاوت مهم بین فعالیت[1] و انفعال[2] وجود دارد: آتش نسبت به چوب زمانی که آن را می سوزاند فعال است (و چوب نسبت به آتش منفعل است). در فعالیت، تفاوت مهمی نیز بین اعمال جانداران و فعالیتهای موجودات غیر زنده مانند آتش وجود دارد: وقتی مورچهها لانه میسازند، یا …
ادامه نوشته »