دو نوع عقلانیت (2)؛ گزیده ای از مباحث جلسه 4 شرح اسفار ملاصدرا – 1394/08/16 مدرس: مسعود تلخابی تقابلِ “عقلانیت حقیقت محور” با “عقلانیت دنیا محور” در تقابل زندگی انبیاء و معاصرانشان قابل رؤیت است. آنان قادر به درک طریق زندگی انبیاء نبودند، از این رو همواره آنان را جنون …

“دین” (religion) بیش از هر چیزی محصول “تجربه دینی” (Religious experience) است. انسان، نخست مواجهه با یک موجود مافوق الطبیعی را تجربه می کند، و ارتباط او را با عالم در می یابد. این ارتباط موافق تجربه هر شخصی به صورت متفاوتی تبیین می گردد. از جمله این تبیین ها …

جهانی كه ما در آن زندگی می كنیم به اعتباری به دو بخشِ “غیب” و “شهادت” تقسیم می شود. عالم شهادت آنست كه ما می توانیم به وسیله حواس چندگانه ظاهری خویش درك كنیم. “غیب” بخشی است که پنهان از حواسِ ماست. در اینجا دو مسأله مطرح می شود: 1) …

برای شناخت خداوند دو طریق وجود دارد: الف – طریق آفاقی ب – طریق انفسی در طریق نخست معرفت به واسطه نظر در آفاق حاصل می شود. منظور از آفاق، عالَم و جهان است. نظر در آيات آفاقى و معرفت حاصل از آن نظر، معرفتى است فكرى، و علمى است …

چگونه انسان خداوند را ادرک می کند، و او را در می یابد؟ آیا این ادراک مبتنی بر همان ابزارهای ادراکی متعارف چون حواس و عقل است؟ یا اینکه این ادراک بر پایه ابزار و توانایی دیگری بنا شده است؟ در اینجا دو نظریه وجود دارد: نظریه اول: از نظر …

کلمه “تجربه” و مشتقات آن مانند “مُجرِّب”و “مُجَرَّب” و “مجرِّبات” پیوسته در حوزه های مختلف به کار می رود. مطالب زیر نکته هایی درباره این کلمه است: 1 – طریحی در مجمع البحرین نوشته است: «”مُجَرِّب” به کسی می گویند که چوبی را به دندان می گیرد، و می فشارد، …

وقتی از “الهیات” سخن می گوییم، به یک فعالیت شناختی نظر داریم که می کوشد خداوند را بشناسد. این فعالیت شناختی با دیگر فعالیت های شناختی تفاوت هایی دارد. از جمله آن تفاوت ها اینست که در اغلب فعالیت های شناختی سوژه ای موجود و مشخص هست که بحث ها …

ذهن چون ظرفی است که موجودات ذهنی (محسوسات، مخیلات، موهومات، معقولات و …) در آن قرار می گیرند. این موجودات ذهنی از سه فرض خارج نیستند: فرض اول: برای تک تک آنها “مابازاء”ی در عالم خارج باشد. فرض دوم: برای هیچکدام از آنها “مابازاء”ی در خارج نباشد. تنها راه آگاهی …

دو نوع عقلانیت (1)؛ گزیده ای از مباحث جلسه 4 شرح اسفار ملاصدرا – 1394/08/16 مدرس: مسعود تلخابی “عقلانیت” (rationality) به معنی “خردمندی” و “خردگرایی” است. معمولا آن را در برابر پیروی از هیجانات و احساسات قرار می دهند. به دو تعریف “عقلانیت” توجه فرمایید: الف – مبتنی بر عقل …

گاهی در تعریف زیبایی آورده اند: «زیبایی عبارتست از نظم و هماهنگیی که همراه عظمت و پاکی، در شیئی وجود دارد، و عقل و تخیل و تمایلات عالی انسان را تحریک می کند و لذت و انبساط پدید می آورد.» اما منشأ زیبایی چیست؟ موجودات جهان چرا و چگونه متصف …