بایگانی برچسب: فلسفه

جهانی كه ما در آن زندگی می كنیم به اعتباری به دو بخشِ “غیب” و “شهادت” تقسیم می شود. عالم شهادت آنست كه ما می توانیم به وسیله حواس چندگانه ظاهری خویش درك كنیم. “غیب” بخشی است که پنهان از حواسِ ماست. در اینجا دو مسأله مطرح می شود: 1) …

برای شناخت خداوند دو طریق وجود دارد: الف – طریق آفاقی ب – طریق انفسی در طریق نخست معرفت به واسطه نظر در آفاق حاصل می شود. منظور از آفاق، عالَم و جهان است. نظر در آيات آفاقى و معرفت حاصل از آن نظر، معرفتى است فكرى، و علمى است …

چگونه انسان خداوند را ادرک می کند، و او را در می یابد؟ آیا این ادراک مبتنی بر همان ابزارهای ادراکی متعارف چون حواس و عقل است؟ یا اینکه این ادراک بر پایه ابزار و توانایی دیگری بنا شده است؟ در اینجا دو نظریه وجود دارد: نظریه اول: از نظر …

کلمه “تجربه” و مشتقات آن مانند “مُجرِّب”و “مُجَرَّب” و “مجرِّبات” پیوسته در حوزه های مختلف به کار می رود. مطالب زیر نکته هایی درباره این کلمه است: 1 – طریحی در مجمع البحرین نوشته است: «”مُجَرِّب” به کسی می گویند که چوبی را به دندان می گیرد، و می فشارد، …

ذهن چون ظرفی است که موجودات ذهنی (محسوسات، مخیلات، موهومات، معقولات و …) در آن قرار می گیرند. این موجودات ذهنی از سه فرض خارج نیستند: فرض اول: برای تک تک آنها “مابازاء”ی در عالم خارج باشد. فرض دوم: برای هیچکدام از آنها “مابازاء”ی در خارج نباشد. تنها راه آگاهی …

دو نوع عقلانیت (1)؛ گزیده ای از مباحث جلسه 4 شرح اسفار ملاصدرا – 1394/08/16 مدرس: مسعود تلخابی “عقلانیت” (rationality) به معنی “خردمندی” و “خردگرایی” است. معمولا آن را در برابر پیروی از هیجانات و احساسات قرار می دهند. به دو تعریف “عقلانیت” توجه فرمایید: الف – مبتنی بر عقل …

گاهی در تعریف زیبایی آورده اند: «زیبایی عبارتست از نظم و هماهنگیی که همراه عظمت و پاکی، در شیئی وجود دارد، و عقل و تخیل و تمایلات عالی انسان را تحریک می کند و لذت و انبساط پدید می آورد.» اما منشأ زیبایی چیست؟ موجودات جهان چرا و چگونه متصف …

حمد (14)؛ گزیده ای از مباحث جلسه 4 شرح اسفار ملاصدرا – 1394/08/16 مدرس: مسعود تلخابی کسی که فاقد “عقل” است، یعنی “عاقل” به شمار نمی آید و در “مقام عقل” نیست، نمی تواند به “مقام حمد” رسد. او “عشق حقیقی” را نیز در نمی یابد. کسانی که این سه …

سفر دوم کتاب اسفار درباره “جواهر و اعراض” (مقولات) است. ملاصدرا بحث درباره “اعراض” را بر بحثِ “جواهر” مقدم می دارد. وی در این زمینه می نویسد: ترتیب طبیعی چنین اقتضا دارد که مباحث مربوط به “جواهر” و مباحث آنها بر مباحثِ اعراض و اقسامشان مقدم گردد. ولی ما بحث …

سفر نخست اسفار در نظر به طبیعت وجود و عوارض ذاتی آن است. ملاصدرا این سفر را در یک مقدمه و ده مرحله به پایان می رساند. مقدمه در تعریف فلسفه و تقسیم نخستین آن است. در این بخش غایت فلسفه و شرف آن نیز مورد بررسی قرار می گیرد. …