پیرامون ما را اشیاء زیادی فرا گرفته است. آیا این همه از “شیئ واحد”ی برخاسته اند؟ یا نه؟ آیا این کثرات به وحدتی قابل ارجاع هستند؟ این پرسشی است که همواره ذهن فیلسوفان را درگیر کرده است. یکی از فیلسوفانی که به این پرسش پاسخ داده است، “انکسیمندرس” (Anaximander) می …
ادامه نوشته »به بهانه «مست عشق» (۲)
«مست عشق» داستان خطی و سرراستی ندارد و با فلشبکهای شرحهشرحه، به جای آغاز، از پایان حکایت میشود و…
به بهانه «مست عشق» (1)
پل ریکور میگفت: «بعضی از ملتها دچار تورم خاطرهاند» (به نقل از دکتر بشردوست،سودای حقیقت) و اگر ما…
مشاوره فلسفی
کسی که راه خرد را در پیش نگیرد، سالم و صالح و بسامان نمی شود، و کسی که راه علم را نپوید، به مرتبه عق…
“می باشد” یا “است”؟!
در هر زبانی، کلماتی وجود دارد که حاکی از مفهومِ “وُجود” و “هستی” است. این کل…
به بهانه نقد «کبوتر طوقدار» ۲
از آرمان تا واقعیت خانم باربارا تاکمن، مورخ و متفکر آمریکایی، میگوید:حاکمان در عرصه حکومت، همیشه بر…
نوشته های تازه
وحی؛ پدیده وحی: تصویرها و ابهام ها
ابن فارس (م 395) در تببین کلمه وحی می نویسد: «الْوَاوُ وَ الْحَاءُ وَ الْحَرْفُ الْمُعْتَلُّ: أَصْلٌ يَدُلُّ عَلَى إِلْقَاءِ عِلْمٍ فِي إِخْفَاءٍ أَوْ غَيْرِهِ إِلَى غَيْرِكَ.» [معنی اصلی وحی عبارتست از: القاء علم به صورتِ پنهانی یا غیر پنهان به دیگری.] آنگاه معانی فرعی آن را بر می شمارد …
ادامه نوشته »مسأله شرور و خدا
بسیاری دو گزاره زیر را متناقض دیده اند: الف – خدایی وجود دارد. ب – شروری در جهان وجود دارد. به اعتقاد برخی این دو گزاره هم زمان نمی توانند درست باشند. صحت گزاره دوم دلیل بطلان گزاره اول است. اپیکور این تناقض را چنین تشریح کرده است: خدا میخواهد …
ادامه نوشته »حوزه فلسفی زنجان؛ از اواسط قرن سیزدهم هجری قمری تا نیمه دوم قرن چهاردهم
مقدمه: در زنجان از اواسط قرن سیزدهم هجری قمری تا نیمه دوم قرن چهاردهم حوزه علمیه پر رونقی وجود داشت. در این حوزه، علوم عقلی، در کنار علوم نقلی تدریس و تحصیل می شد. حوزه علوم عقلی و فلسفی زنجان را در این ایام به سه دوره می توان تقسیم …
ادامه نوشته »اسطوره؛ فلسفه و اسطوره
اسطوره از نخستین قالب های بیان اندیشه بوده است. بشر قبل از اینکه فلسفه و علم را تدوین کند، اسطوره ها را ساخت. به دو تعریف زیر درباره اسطوره دقت بفرمایید: اول – «اسطوره» (myth) داستانی است راجع به موجودات، کارها یا رویدادهای فوق طبیعی، حاوی برخی عقیده های مردمِ …
ادامه نوشته »اندیشه، علم و فلسفه
«اندیشیدن» (Thought) از بارزترین شؤون آدمی است. اندیشیدن فعالیت ذهنی هوشمندانه برای شناختْ، تجسمْ، ساختنِ مفهوم ها و حکم ها و ارزیابی هاست. این همه بر مدار مسأله می چرخد. آنچه را از اندیشیدن به دست می آید، می توان «اندیشه» نامید. اهل لغت گاهی سه معنی برای «اندیشه» آورده …
ادامه نوشته »