فلسفه برای همگان
نوشته های مرتبط
مُطهّری، مرتضی (فریمان ۱۲۹۸ـ تهران ۱۳۵۸ش):
[مقایسه فلسفه اولی در غرب و شرق اسلامی: ] روى هم رفته در آن فنى كه از قديم به عنوان «فلسفه حقيقى» يا «علم اعلى» شناخته شده است، يعنى فن تحقيق در نظام كلى عالم و توضيح سرا پاى هستى، در اروپا چه در قرون وسطى و چه در دوره جديد پيشرفت قابل ملاحظه اى حاصل نشده است، و يك سيستم قوى و قانع كننده اى كه فلسفه را از تشتت و تفرق و پراكندگى نجات بخشد به وجود نيامده، و همين امر موجب پيدايش مشربهاى ضد و نقيض در اروپا شده است، و آنچه هم از تحقيقات اروپايى قابل ملاحظه و شايسته تحسين و تمجيد است،
و به نام «مسائل فلسفى» معروف است، در حقيقت مربوط به فلسفه نيست، بلكه مربوط به رياضيات يا فيزيك يا روانشناسى است.
و الحق بايد انصاف داد فلاسفه اسلامى كه بيشتر همت خويش را صرف تحقيق در اين فن كرده اند، خوب از عهده اين كار بر آمده اند، و فلسفه نيمه كاره يونان را تا حد زيادى جلو برده اند، و با آنكه فلسفه يونان در ابتداى ورود در حوزه اسلامى مجموعاً بيش از دويست مسأله نبود، در فلسفه اسلامى بالغ بر هفتصد مسأله شده است، و علاوه اصول و مبانى و طرق استدلال حتى در مسائل اوليه يونان به كلى تغيير كرده، و مسائل فلسفه تقريباً خاصيت رياضى پيدا كرده. اين خصوصيت در فلسفه صدر المتألّهين كاملًا هويداست، و بايد انصاف داد كه در اين جهت تقدم با دانشمندان اسلامى است. (مقدمه اصول فلسفه و روش رئالیسم)
مُطهّری، مرتضی (فریمان ۱۲۹۸ـ تهران ۱۳۵۸ش):
[اعتبار فلسفه اولی: ] از قرن هفدهم به بعد گروهى از دانشمندان پديد آمدند كه ارزش «برهان» و «قياس عقلى» را به كلى انكار كردند و اسلوب تجربى را تنها اسلوب صحيح و قابل اعتماد دانستند. به عقيده اين گروه فلسفه نظرى و تعقلى كه مستقل از علم باشد پايه و اساسى ندارد، و علم هم محصول حواس است و حواس جز به ظواهر و عوارض طبيعت و فنومنها (phenomen) تعلق نمى گيرد، پس مسائل «فلسفه اولى» كه صرفاً نظرى و تعقلى و مربوط به كنه واقعيات و امور غير محسوسه است بى اعتبار است و اين گونه مسائل براى بشر نفياً و اثباتاً درك نشدنى است، آنها را بايد از دايره بحث خارج كرد و امور غير قابل تحقيق ناميد. (پاورقی های اصول فلسفه و روش رئالیسم)
