فلسفه برای همگان
نوشته های مرتبط
یکی از جامع ترین آیاتی که در توصیف قرآن وارده شده است، آیه نخست سوره ابراهیم است: كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ (ابراهیم: 1) [قرآن كتابيست كه فرو فرستادهايم ما آن را به سوى تو، تا بيرون آورى مردمان را از تاريكيها به سوى نور.]
ظلمات و تاریکی ها خواصی دارند، اختصاصاتی دارند. یکی از خاصیت های آنها، از دست دادن قدرت بینایی است. کسی که قدرت بینایی خود را از دست می دهد، نمی تواند جهانِ پیرامون خود را، چونان که هست، بشناسد، و پدیده های آن را از هم دیگر باز شناسد.
“انسانِ در ظُلُمات”، هِرّ را از بِرّ، تشخیص نمی دهد، و گربه را از موش باز نمی شناسد. راه را از چاه، تفکیک نمی کند.
از خواص و آثار دیگر تاریکی، برانگیختگی قدرت توهم است. این خاصیت شاید بدتر از خاصیت پیشین است. همه ما وقتی در تاریکی قرار می گیرم، مُتَوَهِّم می شویم. “انسانِ در تاریکی”، تصورهای کاذبی از جهان می سازد. بزرگ را کوچک، تصور می کند، و کوچک را بزرگ. راه را چاه می پندارد، و چاه را راه. زیبایی را زشت تلقی می کند، و زشتی را زیبا.
آنچه آدمی را از ظلمات می رهاند، و به روشنایی، سوق می دهد، چراغِ علم و معرفت و حکمت است.
بارزترین شأن قرآن، هدایت است. قرآن، این هدایت را با تعلیم و معرفت و حکمت انجام می دهد. قرآن، مُعَلِّمِ حکمت است.
گاهی می بینیم، برخی دین را در برابر علم، یا علم را در برابر دین می نهند، به اعتقاد بنده، سخت در اشتباه اند، مهم ترین رسالت و هدف دین، “رشد علم و آگاهی” است. آن دینی که در برابر علم سدّ می سازد، دینِ حقّ نیست.
گزیده ای از کلاس های تفسیر موضوعی قرآن؛ مدرس: مسعود تلخابی
