خانه / قلمرو های فلسفه (صفحه 9)

قلمرو های فلسفه

هوش چیست؟ / هوش در گیاهان

“هوش” را معمولا ترکیبی از چند توانایی مختلف در نظر می گیرند. درکِ دنیای اطراف، توانایی برای واکنش نشان دادن به آن، داشتن حافظه، تواناییِ برقراری ارتباط، ارتباطاتِ اجتماعی، و داشتنِ مغزی که این توانایی ها را ایجاد و مدیریت نماید، و تمام این چیزها را با هم هماهنگ کند. …

ادامه نوشته »

هوش گیاهان؛ مقایسه انسان و برنج

دانشمندان به وسیله توالی دی ان ای انسان ها به 26 هزار ژن دست پیدا کرده اند. مشکل اینجاست که چند سال بعد، دانشمندان، ژن های برنج را توالی یابی کردند و  به 50 هزار ژن، رسیدند. این مسأله، به گونه ای، مُوجبِ ترس و وحشت شد. بسیاری از زیست …

ادامه نوشته »

فضیلت وجود

ملاصدرا در آثار خود از “فضیلة وجود” سخن گفته است. ابن منظور در لسان العرب می گوید: “فضل” و “فضیلت” معروف اند. ضد “نقص” و “نقیصه” اند. چنانکه “فضیلة” به معنی مزیت و فزونی است، “نقیصة” به معنی کمی و کاستی و ضعف است. وقتی از “فضیلت وجود” سخن می …

ادامه نوشته »

دلیل بحث از واجب الوجود در فلسفه أولی

بحث از واجب الوجود، در واقع بحث از “وجود” است. بنابرین، این بحث در نظامِ هستی شناسی می گنجد، از این رو اهتمام به شناخت آن، نگرش ما را به هستی عمیق تر و دقیق تر می کند. فیلسوفان، فلسفه اولی را که موضوع بحثش “موجود بما هو موجود” است، …

ادامه نوشته »

نظام های فکری بر پایه نور (دیدگاه غزالی)

عده ای در طول تاریخ سعی کرده اند که یک نظام فکری بر پایه “نور” ارائه دهند. منظور از نظام فکری مجموعه اندیشه های مرتبط به هم است که می خواهد جهان را تبیین کند. بعضی از نظام های فکری تنها بخشی از جهان را تبیین می کنند، و برخی …

ادامه نوشته »

محتوای کتاب شفاء

1 – مقدمه کتاب شفاء، چهار بخش اصلی دارد: منطق، طبیعیات، ریاضیات، الهیات. ابن سینا، در این کتاب سعی کرده است، همه مباحث فلسفی را بیاورد. «در این کتاب اشارت هایی به چیزهایی است که اگر [خواننده] بدانها متفطن و متنبه شود،  او را از کتاب دیگر بی نیاز می …

ادامه نوشته »

چیستی مابعدالطبیعه از نظر ابن رشد

1 – تعریف مابعدالطبیعه ابن رشد، تحت تأثیر ارسطو، در تعریف دانش “مابعدالطبیعه” چنین می آورد: «هذا العلم هو الذي يَفحَصُ عن الحقِّ باطلاقٍ.»[1] این علم همانست که از حقِّ مطلق کاوش می کند. منظور از “باطلاقٍ” آنست که حق خاص و مقیدی مدّ نظر نیست. بلکه مطلقِ “حقّ” منظور …

ادامه نوشته »

حافظ و امکان بسط وجودی

بهاءالدین خرمشاهی در مورد حافظ نقل ظریفی دارد که باری می تواند راه و روزنه نوعی پلورالیسم را در عرصه حافظ شناسی بگشاید تا تلقی های متعدد و متناقض از شعر این شاعر، بی هیچ تزاحمی در کنار هم قرار گیرند. به زعم خرمشاهی “حافظ انسان کامل نیست؛ اما کاملا …

ادامه نوشته »

هوش گیاهان؛ درخت اقاقیا (آکاسیا)

مقدمه: درخت اقاقیا “اَقاقیا” یا “آکاسیا”[1] گروه بزرگی از گیاهان درختچه[2] ای و درختی است. این گروه، “درختان خاردارِ[3] ساوانا[4]ی افریقا” و “درخت صمغ عربی”[5] و “اقاقیای سنگال”[6] در شمال آفریقا، و چندین گونه در امریکای شمالی، جنوب غربی ایالات متحده، و مکزیک را دربر می‌گیرد. اقاقیاها از ویژگی های …

ادامه نوشته »

روش علمی؛ حدس ها و ابطال ها / ابطال گرایی (Falsifiability) – دیدگاه کارل پوپر –

مقدمه: دانشمندان در قلمروه هایِ پژوهشیِ خود، فرضیه ها و نظریه های علمی، ارائه می کنند. در ابتدا، آنها امیدوارند که فرضیه یا نظریه آنها درست باشد، اما آنان و سایر دانشمندان از روش علمی، برای اثبات نادرستی آن استفاده خواهند کرد. فرضیه ها و نظریه ها، زمانی به “علمی” …

ادامه نوشته »