گزیده ای از جلسه 141 شرح اسفار ملاصدرا – 98/05/27 مدرس: مسعود تلخابی بحث درباره “بساطت وجود” بود… «ملاصدرا» در این فصل چه چیزی را می خواهد اثبات کند؟ … عرض کردم می خواهد “بساطت وجود” را اثبات کند، می خواهد بگوید که وجود امر بسیطی است و نه جزء …

بخشی از محتوای ذهنی بیشتر افراد را “خرافات” تشکیل می دهد. منظور از “خرافات” چیست؟ “خرافه” (superstition) را به صورت های مختلفی تعریف کرده اند: الف – “خرافه” باوری است که حوادث خاصی را به شیوه ای غیر عقلانی و غیرمستدل و غیر علمی توضیح می دهد. این تعریف سه …

گاهی “تعقل” را چنین تعریف می کنند: «ادراک کلیات.» آنچه از تعقل حاصل می شود، “معقول” نام می گیرد. “معقولات” یا “ادراکات کلی” بر دو قسم اند: معقولات اولیه و معقولات ثانویه. “معقولات ثانویه” خود بر دو نوع تقسیم می شوند: الف – معقولات ثانویه منطقی ب – معقولات ثانویه …

فلسفه أولی درباره “امور عامه” سخن می گوید. منظور از “امور عامه” اوصافی است که عارض “موجود بما هو موجود” می شود. یعنی بی هیچ واسطه ای عارض “موجود” می شود. چون “موجود” عام ترین مفهومی است که در ذهن انسان وجود دارد، و هر چیزی مصداق آن می باشد، …

“آفانتازیا” (aphantasia) یکی از توانایی ها ذهنی ما تصور اداراکات بصری سابق است. غروب خورشید را در یک اقیانوس تصور کنید. افق دور دست و عظیم، یک درخشش، به رنگ نارنجی و صورتی، در سراسر آسمان گسترده است. مرغان دریایی در حال پرواز هستند و شن های ساحل انگشتان پا …

جنبش پدیدار شناسی در فلسفه، در شیوه ای که ما تفکر را درک می کردیم، تغییری اساسی به خود دید. تجزیه و تحلیل پدیدار شناسانه مارتین هایدگر از ساختار وجودی انسان در کتاب «هستی و زمانِ”» خود پنجره ی جدیدی را در مورد مسأله تفکر می گشاید و با بر …

فلسفه ٔ أولی کلی ترین دانش است، زیرا از اموری سخن می گوید که اختصاص به موجود خاصی ندارد، بلکه همه موجودات را در بر می گیرد. این امور را گاهی “امور عامه” می نامند. امور عامه شامل مفاهیمی است که عارض موجود مطلق (موجود بما هو موجود) می شود. …

منظور از “تجربه ذهنی” (Mental experience) «قدرت تعقل» (intellect) و «هوشیاری» (consciousness) است. «قدرت تعقل» (intellect) در برابر:‏ غريزه‌ يا درونراند (t‏c‏n‏i‏t‏s‏n‏i‏) و احساس‌ (g‏n‏i‏l‏e‏e‏f‏) قرار می گیرد. این تجربه ذهنی آمیزه ای از «تفکر»، «ادراک»، «حافظه»، «هیجان»، «اراده»، «تخیل» و «فرایندهای ناخودآگاه شناختی» (unconscious cognitive processes) است. این اصطلاح …

کتاب «اسفار» یا «اسفار اربعه» یا به صورت کامل «الحكمة المتعالية فى الاسفار العقلية الاربعة» از مهم ترین تألیفات ملاصدرا (م 1050) است. گویا این کتاب با عنوان «الحكمة المتعالية في المسائل الربوبية» در هند چاپ شده است. فاندیک در ذیل نام محمد بن ابراهیم شیرازی (ملا صدرا) می نویسد: …

رفتار و شناخت انسان ها در بستر ارگانیسم انسانی شکل می گیرد. از میان سیستم های مختلفی که ارگانیسم انسانی از آنها تشکیل یافته است، «دستگاه عصبی» بیشترین ارتباط را با «رفتار» و «شناخت» دارد. از این رو برای رفتارشناسان و همینطور کسانی که درباره «شناخت» مطالعه می کنند، ضرورت …