خانه / لغت نامه فلسفی / اتمیسم (atomism)

اتمیسم (atomism)

فرهنگ بزرگ سخن (1381):
اتمیسم (atomism) [atomisme] 1. (فلسفه) نظریه ای که عالم ماده را مرکب از اتم ها یا ذرات ساده، تقسیم ناپذیر، و کوچک می داند. 2. (اِمص.،اِ) (جامعه شناسی) فردگرایی.

دانش نامه دانش گستر (1389):
اتمیسم” یا “ذَرِّه‌باوری” (atomism) نظریه‌ای فلسفی و علمی که بنابر آن، واقعیت از اجزای اولیۀ تقسیم‌‌‌ناپذیری به‌نام اتم‌ به ‌معنی رخنه‌ناپذیر و شکافته‌نشدنی تشکیل شده ‎است. نظریۀ اتم‌های مادی را نخستین‌بار لئوکیپوس (Leucippus) و دموکریتوس (Democritus) مطرح کردند و بعدها لوکرتیوس (Lucretius) آن را بسط داد. دانشمندان علوم ‌طبیعی و فیزیک‌دانان امروزی به روایت پیچیده‌تری از این نظریه اعتقاد دارند، اگرچه، درحال حاضر روشن نیست که کدام ذرات، بنیادی‌ترین واحدهای مادّه را تشکیل می‌دهند. اصطلاح ذره‌باوری به بعضی از نظریه‌های مربوط به روان نظیر «تصورات بسیط» (simple ideas) جان لاک (John Locke) و دیوید هیوم (David Hume) یا زبان‌شناختی (نظیر قضایای اولیۀ اتمیسم منطقی) نیز اطلاق می‌شود. فلاسفۀ اسلامی با عنوان «جزء‌ لایَتَجَزّی» در دو سطح بدین بحث پرداخته‌اند؛ نخست در این باب که جزء یا اجزای لایتجزی چگونه تشکیل شده‌اند، و دوم، در باب نفی یا اثبات این اجزا. برخی به ‌وجود جزء لایتجزی اعتبار داده‌اند و برخی در ابطال آن براهینی همچون «برهان فروپاشی سنگ آسیا»، «نفی دایره»، «برهان قطع» و «برهان تناسب» را مطرح کرده‌اند.

همچنین ببینید

لغت نامه: وجود

فاضل تونی، محمدحسین (تون ۱۲۵۱ـ تهران ۱۳۳۹ش): حقيقت وجود گاه به معناى مصداق مقابل مفهوم …

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *