برخی واقعیت را جز پندار و توهم  نمی دانند. گاهی در ادوارِ پیشینِ ممالک اسلامی، این گروه را “حِسبانیَّة” می نامیدند. “حِسبانیَّة” به گروهی از فلاسفه اطلاق می شود که منکر وجود حقیقی اشیاء بودند و جهان خارج را وهم می پنداشتند و آنرا زاده عقول و توهمات و حواس …

انسان، چیزهای مختلفی را ادراک می کند. مُدرَکات انسان، در حافظه او نگهداری می شوند. انسان، قادر به یادآوری مُدرَکات سابق است. در اینجا سه مطلب وجود دارد: اولا، انسان دارای دو توانایی است: الف – می تواند مُدرَکات خویش را حفظ کند. ب – قادر است مُدرَکات پیشین را …

نیازِ بنیادینِ هستیِ انسان، ‌یافتن “معنا” برای زندگی است. فقدان این معنی، نابسامانی هایی در روان و جسم آدمی ایجاد می کند. ویکتور فرانکل (۱۹۰۵ـ۱۹۹۷)، روانشناس اتریشی، سه سال را در اردوگاه‌های کار اجباری نازی‌ها گذراند.  او در این مدت در بازیابی سلامت روانی به اسیران دیگر کمک می کرد. …

شِفاء (یا: کتاب ‌الشفاء) مهم ترین و جامع ترین کتاب ابن سینا است. این اثر کلان‌ترین اثر موجود در حکمت نظری و به‌ ویژه منطق به ‌شمار می‌ رود، و مشتمل بر چهار کتاب است: ۱. منطق، شامل نُه فن: مدخل، مقولات، باری‌ارمیناس (عبارت)، قیاس، برهان، جدل، سفسطه، خطابه، شعر. …

ما انسان ها در مواجهه با مسائلی که برایمان پیش می آید چند حالت می توانیم داشته باشیم: اول – دانش کافی برای حل آن مسأله را نداریم، و خود نیز می دانیم که نداریم. در این صورت عقل حکم می کند که به کسی مراجعه کنیم که دانش و …

از آن روز که چشم به جهان می گشاییم با اشیاء و موجودات بی شماری مواجه می شویم. در فرآیند این مواجهه علاوه بر این که اشیاء خارجی را در می یابیم اوصاف و ویژگی هایی هم از آنها ادراک می‌کنیم. موافق این ادراکات نامهای بر آنها می نهیم. این …

قدماء برای وجود قائل به سه قلمرو شده اند: اول – قلمرو موجودات عینی. دوم – قلمرو موجودات ذهنی. سوم – قلمرو نشانه ها. قلمرو نشانه ها شاملِ وجود لفظی و کتبی و … می شود. برخی از فیلسوفان وجود لفظی و کتبی را از هم جدا کرده اند. از …

“فهم” (Understanding) یک “فرایند روانشناختی” (psychological process) است. منظور از “فرایند روانشناختی” چیزی است که مرتبط با ذهن و کارکردهای آن باشد. موضوع و مُتعلَّق فهم، می تواند یک شیئ فیزیکی (physical object) یا انتزاعی (abstract) باشد. برای مثال “شخص” (person)، “موقعیت” (situation) یا “پیغام” (message) می توانند از موضوع …

دکتر اسلامی ندوشن در کتاب “آواها و ایماها” مقایسه معناداری بین افکار و احوال تولستوی و مولانا انجام داده و قرابت های فکری و فرازنگی این دو شخصیت را علی رغم بُعد ششصد ساله ی آنها و تفاوت سپهر زیستشان بر آفتاب افکنده است. بنابراین هیچ استبعادی نخواهد داشت اگر …

حدقه نفس، جمال ابد و …؛ گزیده ای از مباحث جلسه 12 شرح اسفار ملاصدرا-1394/12/02 مدرس: مسعود تلخابی در ادامه می فرماید « الّذِی يَزَالُ بِهِ الكَمَهُ عَن حَدَقَةِ نَفسِهِ الموجُودِ فِيهَا»؛ کَمَه به معنای نابینائی است؛ می گوید به واسطه اتّصال به فیض عُلوی نابینائی زایل می شود، از …