قلمرو های فلسفه

ژیل دلوز (Gilles Deleuze) در ۱۸ ژانویه ۱۹۲۵، در خانواده ای متوسط در پاریس به دنیا آمد، و بیشتر عمر خود را در آنجا زندگی کرد. او پیش از آغاز جنگ جهانی دوم وارد مدرسه دولتی شد، و هنگام تجاوز آلمانها برای تعطیلات به نورماندی رفته بود. تحصیلات اولیه او …

ابن سینا در آغاز شفاء مختصات این کتاب را چنین گزارش می کند: 1 – اصول و فروع فلسفه علوم فلسفی به اصول و فروع تقسیم می شود: فروع بر روی اصول بناء می گردد. ابن سینا در کتاب شفاء خلاصه ای از  تأملات و تفکرات و آگاهی های خویش …

برخی واقعیت را جز پندار و توهم  نمی دانند. گاهی در ادوارِ پیشینِ ممالک اسلامی، این گروه را “حِسبانیَّة” می نامیدند. “حِسبانیَّة” به گروهی از فلاسفه اطلاق می شود که منکر وجود حقیقی اشیاء بودند و جهان خارج را وهم می پنداشتند و آنرا زاده عقول و توهمات و حواس …

انسان، چیزهای مختلفی را ادراک می کند. مُدرَکات انسان، در حافظه او نگهداری می شوند. انسان، قادر به یادآوری مُدرَکات سابق است. در اینجا سه مطلب وجود دارد: اولا، انسان دارای دو توانایی است: الف – می تواند مُدرَکات خویش را حفظ کند. ب – قادر است مُدرَکات پیشین را …

شِفاء (یا: کتاب ‌الشفاء) مهم ترین و جامع ترین کتاب ابن سینا است. این اثر کلان‌ترین اثر موجود در حکمت نظری و به‌ ویژه منطق به ‌شمار می‌ رود، و مشتمل بر چهار کتاب است: ۱. منطق، شامل نُه فن: مدخل، مقولات، باری‌ارمیناس (عبارت)، قیاس، برهان، جدل، سفسطه، خطابه، شعر. …

از آن روز که چشم به جهان می گشاییم با اشیاء و موجودات بی شماری مواجه می شویم. در فرآیند این مواجهه علاوه بر این که اشیاء خارجی را در می یابیم اوصاف و ویژگی هایی هم از آنها ادراک می‌کنیم. موافق این ادراکات نامهای بر آنها می نهیم. این …

قدماء برای وجود قائل به سه قلمرو شده اند: اول – قلمرو موجودات عینی. دوم – قلمرو موجودات ذهنی. سوم – قلمرو نشانه ها. قلمرو نشانه ها شاملِ وجود لفظی و کتبی و … می شود. برخی از فیلسوفان وجود لفظی و کتبی را از هم جدا کرده اند. از …

“فهم” (Understanding) یک “فرایند روانشناختی” (psychological process) است. منظور از “فرایند روانشناختی” چیزی است که مرتبط با ذهن و کارکردهای آن باشد. موضوع و مُتعلَّق فهم، می تواند یک شیئ فیزیکی (physical object) یا انتزاعی (abstract) باشد. برای مثال “شخص” (person)، “موقعیت” (situation) یا “پیغام” (message) می توانند از موضوع …

دکتر اسلامی ندوشن در کتاب “آواها و ایماها” مقایسه معناداری بین افکار و احوال تولستوی و مولانا انجام داده و قرابت های فکری و فرازنگی این دو شخصیت را علی رغم بُعد ششصد ساله ی آنها و تفاوت سپهر زیستشان بر آفتاب افکنده است. بنابراین هیچ استبعادی نخواهد داشت اگر …

آیا اعتقاد به این گزاره که «خدا وجود دارد» تغییری در زندگی انسان ها ایجاد می کند؟ برخی گمان کرده اند که اعتقاد به این گزاره یا تصدیق آن هیچ تغییری در زندگی من ایجاد نخواهد کرد. در پاسخ به این سؤال باید گفت که هیچ گزاره ای نیست که …