“مساوَقت”، در لغت، به معنی معیت و همراهی در سَیر و رفتن است. به گونه ای که هر یک از روندگان در جنب و کنار دیگری حرکت کند. این کلمه در اصطلاح به دو معنی اطلاق می شود: معنی اول، تساوی منطقی است، و معنی دوم ترادف به حَسَبِ مفهوم. …
ادامه نوشته »فلسفه ورزی ما (2)
جابری درکتاب «تکوین العقل العربی» به مقایسه سه نوع عقل می پردازد: عقل یونانی، عقل عربی و عقل ایرانی و بعد مشخصات هریک را بر می شمارد. در بررسی عقل ایرانی به ما می گوید: که ایرانیان همواره به نوعی از باطنی گری یا عقل تأویلگرگرایش داشتند نمونه اش هم …
ادامه نوشته »دیگری ِ بزرگ
یکی از گزاره های فلسفی جهان مدرن که تا حد یک مثل سایر تنزل پیدا کرده است، حرفی است که در رمان برادران کارامازوف در اثنای مکالمه ایوان و پدرش، از زبان پدر بوالهوس خانواده شنیده می شود: “اگر خدا نباشد در آن صورت همه چیز مجاز است.” منطق و …
ادامه نوشته »فلسفه ورزی ما (۱)
پاره ای از فیلسوفان، فلسفه ورزی/فلسفیدن را کنشی می دانند که با حیرت آغاز می شود.کسان دیگری مانند یاسپرس هم هستند که فلسفه ورزی را همان در راه بودن می دانند.[1]اگر سخن شوپنهاور را بپذیریم که «انسان حیوانی است متافیزیکی»، آنگاه فلسفیدن، چیزی می شود از گونه ی سروکله زدن …
ادامه نوشته »افیون روشنفکران
افیون روشنفکران اثر ریمون آرون (ترجمه پیروز ایزدی، انتشارات فرهنگ جاوید)گرچه اثری است کلاسیک ولی هنوز خواننده و خواهان دارد. کتاب کلا سه بخش دارد: ۱ – اسطوره های سیاسی ۲ – بت تاریخ ۳ – از خود بیگانگی روشنفکران در پایان هم یادداشت کوتاهی می آید با عنوان …
ادامه نوشته »تاریخ اخلاقی سده ی بیستم
وقتی یک کتاب فلسفی هفتصد صفحه ای را به دست می گیری تا بخوانی، هر دم حوصله ات سر می رود و می خواهی کتاب را نابهنگام کنار بگذاری اما باز یک حسی در درون به شما می گوید: شاید نویسنده حرف مهم و بنیادینی دارد که می خواهد در …
ادامه نوشته »اینک هیچ و آنک پوچ
قدش کوتاه بود و موهایش پرپشت. خنده رو و بذله گو و حاضرجواب هم بود. موقع خندیدن دهانش را غنچه می کرد تا کسی نفهمد که دندانهای پیشینش افتاده اند. می گفت: فقط سی و پنج سال دارد شاید راست می گفت. هیچ گاه زن نگرفت هیچ گاه با …
ادامه نوشته »آنارشیسم روسی
دو سال و نیم که در دانشگاه “ام گ او” مسکو ادبیات معاصر ایران و در بنیاد ایران شناسی، مثنوی مولوی، تدریس می کردم شاهد رخدادهای عجیب و تأمل برانگیزی هم بودم. یک بار یک جوان روسی به کلاس من آمد که گویا علم سیاست و روابط بین الملل می …
ادامه نوشته »آیا وجود، صفتی برای ذات است؟
این مطلب، درباره این نظرِ برخی از متکلمین است که می گویند: وجود، صفتی است که بر ذات حادث می شود. این ذات، در حالتِ وجود و عدم، ذات است. [یعنی نوعی و گونه ای از ثبوت را دارد.] إنَّ جماعةً من الناسِ ذَهَبُوا إلى أنَّ الوُجُودَ صِفَةٌ يَتَجَدَّدُ عَلَى …
ادامه نوشته »ما و قهرمان (نگاهی به قهرمان فرهادی)
سینمای اصغر فرهادی با داشتن بن مایه های قوی اجتماعی نیش و نقدی است در حق مناسبات و روابط اخلاقی و اجتماعی جامعه ای که به دوره مدرنیّت پرتاب شده است و این نقد بی نقاب ِبنیان های قلب و دغل، خود برهان قاطعی است برای آنهایی که لغز می …
ادامه نوشته »