فلسفه برای همگان
نوشته های مرتبط
قرآن مصدق است. -وصف “مصدق”، در حدود هفده جا از قرآن، برای قرآن، آمده است. یکی از آنها، در آیه 41 سوره بقره است: وَ آمِنُوا بِما أَنْزَلْتُ مُصَدِّقاً لِما مَعَكُمْ وَ لا تَكُونُوا أَوَّلَ كافِرٍ بِهِ وَ لا تَشْتَرُوا بِآياتِي ثَمَناً قَلِيلاً وَ إِيَّايَ فَاتَّقُونِ (بقره: 41) (وَ آمِنُوا) و بگرويد، ایمان آورید (بِما) به آنچه (أَنْزَلْتُ) فروفرستادم –قرآن را- (مُصَدِّقاً) در حالى كه تصدیق می کند (لِما مَعَكُمْ) چیزی را که همراه شماست. –”لام” در “لِما” زائد است و برای تقویت آمده است.- –منظور، تورات، و سایر کتاب های الهی است.- (وَ لا تَكُونُوا) و نباشيد (أَوَّلَ كافِرٍ بِهِ) نخستین کافر به آن. (وَ لا تَشْتَرُوا) و نخرید و بدل نكنيد (بِآياتِي) در مقابلِ آیات من. –منظور آیات تورات است.- (ثَمَناً قَلِيلًا) بهاى اندك را. -مخاطب در اینجا علماى يهودند كه به هدايا و صله های كعب بن اشرف و امثال او آيات تورات را تحريف مىكردند و امر محمد (ص) را مى پوشاندند.- (وَ إِيَّايَ فَاتَّقُونِ) و تنها از من بترسید.
در این آیه، قرآنِ مُنْزَل را به اینکه مُصدِّق کتاب های الهی پیشین است، تقیید کرده است. و می گوید: قرآن، کتاب های الهی موجود نزد شما را تصدیق می کند. در کیفیت و جهت این تصدیق اقوالی وجود دارد: قول اول اینست که قرآن، همانگونه نازل شده است که در آن کتابها، توصیف شده بود. طبق گزارش هایی که وجود دارد، در کتابهای آسمانی پیشین، از بعثت پیامبر (ص) خبر داده شده بود، و خصائص ایشان، و مختصات کتابش بیان شده است.
قول دوم می گوید مفاهیمِ قرآن، با تعالیم کتاب های الهی دیگر مطابق و موافق است. قرآن با کتاب های آسمانی دیگر در قصص، مواعید، دعوت به توحید، امر به عبادت، عدل میان مردم، نهی از معاصی و فواحش، سازگار است. تصدیقِ آن کتاب ها، به این معنی است که محتوای آنها صادق و درست است، و از ناحیه خداوند فرو آمده اند.
میان قرآن، با کتاب های آسمانی دیگر، در برخی از جزئیات احکام، مغایرت وجود دارد. این اختلاف، به سببِ تفاوتِ اعصار در مصالح است. هر یک از این احکام در نسبت به زمانشان حق اند، و در آنها، صلاح کسیِ که مورد خطاب قرار گرفته، رعایت شده است. به گونه ای که اگر حکمِ مُتقدِّم، در ایام متأخِّر نازل می گشت، سازگار با این حُکم نازل می شد. این اصل را، قاضی بیضاوی در تفسیر خویش آورده است. او چنانکه شرحش را عرض کردم می گوید: «إنَّ كلَّ واحدةٍ من الأحکامِ حقٌّ بالإضافة إلى زمانها.» (هر یک از احکام، در نسبت به زمان خویش حق اند.)[1]
پی نوشت ها:
[1] – أنوار التنزيل و أسرار التأويل / 1، 76
گزیده ای از کلاس های تفسیر موضوعی قرآن؛ مدرس: مسعود تلخابی
