قلمرو های فلسفه

هر فلسفه ای رنگ و بوی زادگاه خود را دارد. برای شناخت بهتر هر فلسفه ای، شناخت زادگاه آن ضروری است. برای شناخت بهتر فلسفه هند نیز، شناختِ هند ضرورت دارد. توجه به هند، و تمرکز بر شناخت آن در میان اهالی علم وتاریخ، دیر واقع گردید. چنانکه آلبر ماله …

در اینجا، آنچه را که هست، می گوییم: “حق و واقع”، یا “حقیقت و واقعیت”. پس بیایید فعلا چنین توافق کنیم که آنچه را که هست، “حق” بنامیم. کلمه یِ حق هم، برای این معنی، سزاوار است. زیرا که در اصل به معنی ثبوت است، و به آنچه که ثابت …

شرط گفت وگوی سازنده این است که به لوازم گفت وگو هم پایبند باشیم. شرط نخستین گفت گو این است که بپذیریم: ما بر شانه غولان نشسته ایم. شرط دوم گفت وگو این است که بپذیریم: مفاهیم تعریف ندارند تاریخ دارند وقتی از تاریخ مفاهیم صحبت می کنیم بناچار باید …

فلسفه یِ اسلامی، فلسفه ای است که در کشورهای اسلامی، یا تو گویی “جهان اسلام” متداول شده است. “جهان اسلام”، یا “کشورهای اسلامی”، مناطقی است که اسلام در آنها، تأثیر شدیدی بر جامعه دارد. فلسفه اسلامی، محصول جامعه اسلامی است، و همچنین می توان گفت: محصول فلسفه یِ اسلامی، یک جامعه …

مقدمه: “لارنس کلبرگ”[1]، سطوح و مراحل “رشد اخلاقی انسان” را تبیین کرده است. منظور از “رشد اخلاقی”[2] شکل گیری و بلوغ حس “درست و غلط/خوب و بد” در کودکان در سیر طبیعی “رشد شناختی”[3] است.[4] گویا احساسِ “حیاء و شرم” نیز در انسان، در آغاز این مرحله پدیدار می شود. …

برخی از دانشمندانِ مسلمان، به وجود “نفس یا روح مجرد” در انسان اعتقادی نداشتند. شیخ طوسی (م 460) در ذیل آیات 12 تا 16 سوره مؤمنون، می نویسد: «در این آیه دلالتی است بر اینکه انسان همین جسمی است که مشاهده می کنیم، زیرا او از نطفه ای خلق شده …

در دهه هفتاد که کف گیر مباحث نقد ادبی در دانشکده های ادبیات _که عمدتاَ از کتاب های نقد ادبی استاد زرین کوب و فرشیدورد ارتزاق می کرد_به ته ِ دیگ خورده بود، در خارج از قلمرانی حضرات آکادمیک اتفاقات مهمی افتاد که مسیر نقد مَدرسی و مرسوم را دگرگون …

فلسفه هندی (Indian philosophy) به نظام های فلسفیی گفته می شود که در شبه قاره هند رشد و توسعه یافته است. این سیستم های فلسفی فراوان و متعدد می باشند، و به دو گروه کلی و اصلی تقسیم می شوند: الف – آستیکا (astika) ب – ناستیکا (nastika) مکاتب “آستیکا”، …

پیش درآمد: فلسفه، اختصاص به غرب یا شرق اسلامی ندارد. در نقاط مختلف جهان فلسفه های قابل توجهی وجود داشته است. هند، چین، مصر باستان از آن جمله اند. از این رو برآنم که گاهی این فلسفه ها را معرفی کنم. فلسفه هندی (Indian philosophy)، سیستم های فکری و تأملیی …

هنر (art) چیست؟ “کار هنری” و “ابداع هنری”، چه ویژگی هایی دارد؟ خاستگاه هنر و کار هنری کجاست؟ چرا انسان به هنر می پردازد؟ “هنر”، چه فوائدی برای انسان دارد؟ 1 – تعریف هنر تا کنون تعریف های مختلفی از هنر ارائه شده است. در این تعریف ها به ویژگی …