خانه / انسان شناسی

انسان شناسی

آیا انسان ماشین است؟

این پرسش در دوره های جدید، برای فیلسوفان، بیشتر مطرح بوده است. در دهه یِ 1620 میلادی، مجسمه های سنگی اوج تکنولوژی بودند. اگر کسی به آنها نزدیک می شد، تکان می خوردند، یا بر روی رهگذران، آب می پاشیدند. رنه دکارت (1596 – 1650)، فیلسوف فرانسوی، با تأمل به …

ادامه نوشته »

نظریه رشد اخلاقی کلبرگ

مقدمه: “لارنس کلبرگ”[1]، سطوح و مراحل “رشد اخلاقی انسان” را تبیین کرده است. منظور از “رشد اخلاقی”[2] شکل گیری و بلوغ حس “درست و غلط/خوب و بد” در کودکان در سیر طبیعی “رشد شناختی”[3] است.[4] گویا احساسِ “حیاء و شرم” نیز در انسان، در آغاز این مرحله پدیدار می شود. …

ادامه نوشته »

مسأله روح و نفس مجرد؟!

برخی از دانشمندانِ مسلمان، به وجود “نفس یا روح مجرد” در انسان اعتقادی نداشتند. شیخ طوسی (م 460) در ذیل آیات 12 تا 16 سوره مؤمنون، می نویسد: «در این آیه دلالتی است بر اینکه انسان همین جسمی است که مشاهده می کنیم، زیرا او از نطفه ای خلق شده …

ادامه نوشته »

سه سطح حیات ذهنی (دیدگاه فروید)

زیگموند فروید معتقد بود که همه ما دارای سه سطح حیات ذهنی هستیم: اول: سطح خودآگاه[1]دوم: سطحِ “پیش خودآگاه/نیمه هوشیار”[2]سوم: سطحِ ناخودآگاه”[3]در خودآگاه، ما از “فرآیند ذهنیِ”[4] خود، آگاه هستیم. کلمه یِ “خودآگاه”[5] بخشی از عملکردهای ذهن را توصیف می کند که در آن، ذهن از تجربیات خود، مانندِ ادراکات، …

ادامه نوشته »

دو شیوه ی زیست

در این جستارِ کوتاه می خواهم دو نگرش فلسفی و دو شیوه ی زیست متفاوت را ازمنظر دو متفکر بزرگ معرفی  کنم. یکی از این دو متفکر در جهان سنت می زیست، و دیگری در جهانِ مدرن. اولی خیام است و دومی اقبال. فلسفه ی اقبال را صرفا نمی توان …

ادامه نوشته »

انسان شناسی (2)؛ سه قلمرو انسان شناسی

انسان، در قلمرو انسان شناسی، به تدریج، شناخته می شود. انواع بیماریها و اختلالاتش مشخص می گردد، و راه های درمان و بهبودش تعیین می شود. طُرُقِ ارتقاء علمی و خُلقی و عملیش مشخص می گردد. بنابرین، انسان شناسی، به سه محدوده مرتبط به هم تقسیم می شود: اول – …

ادامه نوشته »

انسان شناسی (1)؛ انسان شناسی و ضرورت های فردی و اجتماعی آن

انسان، برای بهتر زیستن، نیازمندِ آگاهی های بیشتری، درباره خود، دیگران، و جهان است. زندگیِ ما، جوانبِ متعدد و متفاوتی دارد. برای مثال، می توانیم جنبه هایی از آن را به صورت کوتاه بررسی کنیم، و نقش مطالعه آنها را در داشتن زندگی بهتر آشکار نماییم. خوردن، آشامیدن، خوابیدن، تحصیل، …

ادامه نوشته »