فلسفه برای همگان
نوشته های مرتبط
گزیده ای از جلسه 1 شرح اسفار ملاصدرا – 94/07/18
مدرس: مسعود تلخابی
در فلسفه تألهی سه اصل وجود دارد. حکیم متأله می بایست این سه اصل یا سه راه را رعایت نماید و طی کند. این سه راه عبارتند از:
1) راه مرگ
2) راه عشق
3) راه معرفت
سالک این طریق نخست می بایست، راه مرگ را طی کند، آن گاه به راه عشق رسد، در نهایت سر از وادی معرفت درآورد. منظور از راه مرگ، مردن از صفات بشری و در آمدن به صفات الهی است. این اتصاف، همان مقام خلافت و ولایت که در عرفان وجود دارد؛ یعنی خلع لباس بشری و پوشیدن لباس صفات الهی یا همان چیزی که عرفا از آن تعبیر به فنا می کنند.
وقتی این راه طی می شود، سالک وارد راه عشق می شود؛ وقتی راه عشق را طی کرد، وارد راه معرفت می شود.
معرفت چیزی است که با سلوک به دست می آید، نه چیزی که با نظر و کسب و تفکر صرف حاصل شده باشد.
بنابرین وقتی از فلسفه ذوقی و شهودی و تألهی صحبت می کنیم، نظر به این اصل و راه داریم.
فیلسوف متأله کسی است که این مسیر ها را طی کرده باشد.
بسیاری در طول تاریخ در این مسیرها قدم بر داشته اند. «شیخ اشراق» در مقدمه حکمت اشراق از این افراد سخن گفته است. «ملاصدرا» نیز از این زمره است. ملاصدرا می کوشید تا شهود و مکاشفه را با نظر و استدلال جمع کند، و فلسفه اش را با مکاشفات تطبیق دهد.
شاید از این روست که او را «صدر المتألهین» لقب داده اند.
نویسنده: سهیلا جعفری