قلمرو های فلسفه

“موجودات ذهنی” در ذهن ها به صورت های مختلفی با هم ترکیب می شوند، و نظام ها و ساختارهای متفاوتی به وجود می آورند. چه اسباب و عللی مُوجب پیدایش ساختارهای ذهنی می گردند؟ آیا “تنظیم و ترتیب موجودات ذهنی” فرایندی خودآگاه است که ذهن خود طی می کند؟ آیا …

کیفیت تجمع “موجودات ذهنی” را در ذهن چند گونه می توان فرض کرد: اول: موجودات ذهنی بدون هیچ ارتباطی با هم دیگر در کنار هم در ذهن انباشته شده باشند. دوم: موجودات ذهنی مرتبط به هم دیگر در ذهن چون یک ساختار باشند. این ارتباط خود می تواند دو گونه …

انسانِ فاقدِ ذهنِ علمی و فلسفی چنین گمان می کند که در مواجهه با جهان، به خود اشیاء نائل می شود. او متوجه نیست که چیزی به نام “علم” واسطه ميان او و آن موجود است. ما هیچ وقت به خودِ اشیاء خارجی واصل نمی شویم. از این رو ناچار …

آگاهی (Consciousness) در ساده ترین تعریفش عبارتست از: «ادراک (sentience) وجود بیرونی و درونی، و اطلاع (awareness) از آن دو.» فیلسوفان و دانشمندان قرن هاست که درباره “آگاهی” مطالعه می کنند. ایشان در این زمینه تجزیه ها و تحلیل ها، تعریف ها و توضیح های فراوانی ارائه کرده اند، و …

بسیاری از فیلسوفان به وجود “نفس” قائل بوده اند. آنان بر این نظر می باشند که در برخی از موجوداتِ جسمانی چیزی به نام “نفس” وجود دارد. این نظریه در ذهن ایشان از کجا برخاسته است؟ این نظریه طی چند مرحله پدید آمده است: جهان ما مملو از اجسام است. …

آراء اخلاقی رازی بیشتر در سه کتاب آمده است: السيرة الفلسفية، الطب الروحانی، کتاب اللذة. السیرة الفلسفية بهترین نمودار اصول اخلاقی اوست. کتاب الطب الروحانی در بیست فصل، راجع به رذائل اخلاقی و کیفیت درمان آنها، تدوین شده است. مبنای اخلاق در فلسفه رازی بر اصل لذت و الم استوار …

“اَبُوالصَّلت امیّة بن عبدالعزیز بن ابوالصلت اندلسی دانی” در سال 460 ه.ق در دانیه شهری به اندلس متولد شد. او را “ابوالصلت مغربی” نیز می نامند. علم را در اندلس از جماعتی فراگرفت. از آن جمله ابوالولید وقشی قاضی دانیه بود. ابوالصلت در حکمت و ریاضیات و طبّ مهارت یافت. …

فیلسوفان علوم و معارف بشری را به “تصور” و “تصدیق” تقسیم می کنند. آنگاه می گویند: تصورات و تصدیقات بر دو گونه اند: “کسبی و نظری”، “ضروری و بدیهی”. ذهن انسان “کسبیات” را به واسطه ترکیب بدیهیات به دست می آورد. از این رو ناچار باید علوم بدیهی نخست در …

کتاب “اصول فلسفه و روش رئالیسم” تألیف “سید محمد حسین طباطبائی” است. اين كتاب يك دوره مختصر فلسفه را در بر دارد، و مهمات مسائل فلسفه را بيان مى ‏كند. مؤلف سعی کرده است كه مطالب این کتاب حتى الامكان ساده و عموم فهم باشد، تا جميع اشخاصى كه ذوق …

ابن سینا در تبیین منفعت فلسفه اولی می نویسد: «فَمنفعةُ هذَا العلمِ الّذى بيَّنّا وجهَها هى إِفادةُ اليقينِ بمبادىءِ العلومِ الجزئيّةِ، و التَّحققُ لماهيةِ الأُمورِ المشتَركِ فيها، و إِنْ لم تكن مبادىءَ.» [پس منفعت فلسفه كه وجه آن را بيان كرديم، همانا افاده يقين به مبادى علوم جزئی و تحقق …